Հիշարժան օրեր, տարեթվեր, տոներ
Հունիսի 25-ին ծնվել է սովետական ֆիզիոլոգ, դոմինանտի մասին ուսմունքի ստեղծողը, ԽՍՀՄ ԳԱ պրոֆեսոր Ալեքսեյ Ուխտոմսկին
Ալեքսեյ Ուխտոմսկին ծնվել է 1875 թ. հունիսի 25-ին Յարոսլավի նահանգում, նախկին զինվորականի ընտանիքում: Նա ընտանիքի չորրորդ երեխան էր, և վաղ մանկությունում նրան դաստիարակության էին տվել քրոջը՝ Աննա Ուխտոմսկայային:
13 տարեկանում Ալեքսեյն ընդունվել է Նիժնենովգորոդի կադետական կորպուսը, որտեղ տարվել է փիլիսոփայությամբ, հոգեբանությամբ, էթիկայով և գրականությամբ: Ավելի ուշ, Մոսկվայի հոգևոր ակադեմիայի բանավոր բաժնում սովորելու ընթացքում նրա հետաքրքրությունների շարքում ավելացավ նաև ֆիզիոլոգիան:
Ավարտելով ակադեմիան՝ նա հրաժարվեց եկեղեցականի կարիերայից, պլանավորելով ֆիզիոլոգիա ուսումնասիրել: Սակայն այդ ժամանակ գոյություն ունեցող օրենքը հոգևոր ակադեմիայի շրջանավարտներին արգելում էր բուհերի բնական բաժիններ ընդունվել: Ուխտոմսկին շրջանցեց՝ որպես ազատ ունկընդիր ընդունվելով Սանկտ-Պետերբուրգի համալսարանի արևելյան ֆակուլտետ, իսկ մեկ տարի անց տեղափախվեց նույն համալսարանի ֆիզիկամաթեմատիկական ֆակուլտետը ֆիզիոլոգիայի ուսումնասիրման համար (դա օրենքը չէր արգելում):
1902 թ. ապագա գիտնականը ծանոթացավ պրոֆեսոր Ն.Ե. Վվեդենսկու հետ, ում հետ ավելի ուշ սկսեց աշխատել անտագոնիստների ռեֆլեքսների վրա: 1911 թ. նա պաշտպանում է մագիստրոսական ատենախոսությունը և մինչև 1917 թ. դասախոսություն է կարդում Հոգենյարդաբանական ինստիտուտում (այժմ Իլյա Մեչնիկովի անվ. հյուսիսարևմտյան պետական բժշկական համալսարան):
1918 թ. Ուխտոմսկու տունը բոլշեվիկները խլեցին՝ գիտնականին միայն երկու սենյակ թողնելով: Այս ժամանակ անվտանգության փաստաթղթերը նրան մահապատժից փրկեցին, պատիժը բանտով փոխարինեցին: 1920 թ. հունվարին Ուխտոմսկին ազատվեց, և նրան նույնիսկ վերադարձրեցին տան մի մասն ու որոշ իրեր, բայց հայրենիք նա այլևս չվերադարձավ:
1920 թ. նա գլխավորեց Բնական գիտությունների ինստիտուտի լաբորատորիան: 1922 թ., Ն.Ե. Վվեդենսկու մահից հետո, նա Պետերբուրգի համալսարանի Մարդու և կենդանիների ֆիզիոլոգիայի ամբիոնի վարիչ դարձավ: Հետագա տարիներին ակտիվորեն գիտական աշխատանքով էր զբաղվում, դասախոսություններ էր կարդում Լենինգրադի մի շարք ԲՈՒՀ-երում:
Հայրենական Մեծ պատերազմն Ուխտոմսկին Լենինգրադում դիմավորեց. այլ գիտնականների հետ միասին նա աշխատում էր պաշտպանության կարիքների վրա և ղեկավարում էր ռազմական ժամանակների համար արդիական վնասվածքային շոկի վերաբերյալ հետազոտությունները:
Ուխտոմսկու գլխավոր գիտական բացահայտումը դոմինանտի սկզբունքը դարձավ, որը մարդու վարքագծի և հոգեկան գործընթացների մի շարք տեսակները բացատրող տեսություն էր: Նրա հետազոտությունների շնորհիվ դոմինանտի մասին ուսմունքը ֆիզիոլոգիայի սահմաններից դուրս եկավ՝ դառնալով առանձին ուղղություն փիլիսոփայական անթրոպոլոգիայի և հոգեբանության մեջ:
Իր գիտական հետազոտությունների համար գիտնականը Լենինի անվ. մրցանակ ստացավ, ԽՍՀՄ ԳԱ թղթակից անդամ ընտրվեց, իսկ ավելի ուշ՝ 1935 թ., ԽՍՀՄ ԳԱ իրական անդամ դարձավ: Հիմնական գիտական գործունեությունից բացի զբաղվում էր աստվածաբանությամբ, փիլիսոփայությամբ, պոլիտէկոնոմիայով, ճարտարապետությունով, նկարիչ էր, գիտեր յոթ լեզու և ջութակ էր նվագում:
Ալեքսեյ Ուխտոմսկին մահացավ 1942 թ. օգոստոսի 31-ին ֆաշիստներով շրջապատված Լենինգրադում:
Կարդացեք նաև
Հունվարի 17-ին ամբողջ աշխարհում նշվում է Մանկական գյուտերի կամ Գյուտարար երեխաների օրը (Kid Inventors’ Day), հայտնում է calend.ru-ն...
Հին Նոր տարին բացառիկ պատմական երևույթ է, լրացուցիչ տոն, որը ստացվել է տարեգրման փոփոխման արդյունքում: Օրացույցների նշյալ բաժանման արդյունքում մենք նշում ենք երկու «Նոր տարի»՝ հին և նոր ոճով...
Հունվարի 6-ին Հայկական Առաքելական եկեղեցին նշում է Աստվածահայտնության և Հիսուս Քրիստոսի ծննդյան տոները, որոնք սահմանված են ի հիշատակ Հիսուս Քրիստոսի Ծննդյան և Մկրտության իրադարձությունների...
Ինչո՞ւ են քրիստոնեական եկեղեցիները Հիսուս Քրիստոսի ծննդյան օրը տարբեր օրերի նշում: Հայ Առաքելական Ս. Եկեղեցին Հիսուս Քրիստոսի Ս. Ծննդյան տոնը նշում է հունվարի 6-ին: Կաթոլիկ եկեղեցին այդ տոնը նշում է...
Նույնիսկ ամենահին ժամանակներում մարդիկ երազում էին սերնդի շարունակության մասին, և, չնայած այն ժամանակ անբուժելի անպտղությանը, ձգտում էին ցանկացած ճանապարհով երկար սպասված ժառանգների լույս աշխարհ գալուն...
Լուի Բրայլի անունը բոլոր նրանց, ովքեր կորցրել են իրեն տեսողությունը, հայտնի է և հարգված: Ի վերջո, այս մարդը կույրերին զարգանալու, կարդալու, նոտաներով երաժշտություն նվագելու հնարավորություն է տվել...
Անգամ վաղ անցյալում մարդիկ երազում էին ցեղի շարունակության մասին, ձգտում էին ցանկացած ճանապարհով ունենալ երկար սպասված ժառանգներին: Առաջին սուրոգատ մայրը հայտնվել է Քրիստոսի ծննդից 2000 տարի առաջ...
Նոր տարին տոնելու ավանդույթը գալիս է հնագույն ժամանակներից: Այդ ավանդույթների մի մասը փոխառել են տարբեր ժողովուրդներ: Հին Եգիպտոսում Նոր տարին նշում էին Նեղոսի հեղեղումների ժամանակ, երբ դուրս էր գալիս Սիրիուս սրբազան աստղը...
Լուի Պաստերը՝ ժամանակակից մանրէաբանության և իմունոլոգիայի հիմնադիրը, ծնվել է 1822 թ. դեկտեմբերի 27-ին ֆրանսիական Դոլ գյուղում: Նա քոլեջում հաջողությամբ ավարտեց իր ուսումն ու ընդունվեց Բարձրագույն դպրոց...
Սուրբ Ծնունդը համարվում է մեծ տոն, որը հաստատվել է ի հիշատակ Հիսուս Քրիստոսի ծննդյան` Բեթղեհեմում: Քրիստոսի ծնունդը քրիստոնեական կարևորագույն տոներից է և դարջել է պետական տոն աշխարհի ավելի քան 100 երկրներում: Դեկտեմբերի 25-ին Քրիստոսի ծնունդը նշում են ոչ...
Հիսուս Քրիստոսի ծնունդը ամենակարևոր քրիստոնեական տոներից մեկն է: Տոնի հիմքում Բեթղեհեմ քաղաքում Մարիամ Աստվածածնի կողմից Փրկիչ Հիսուս Քրիստոսի Ծնունդն է: Տոնը նշում են և՛ կաթոլիկները, և՛ ուղղափառները...
Հիսուս Քրիստոսի Ծննդյան օրը քրիստոնեական ամենակարևոր տոներից է: Այդ օրը՝ դեկտեմբերի 25-ին, Ծնունդը նշում են ոչ միայն արևմտյան, այլև աշխարհի ուղղափառ եկեղեցիների մի ողջ համակարգ, ովքեր XX դարի 20-ականներին ընդունել են Նորյուլիանական օրացույցը...
Հայ առաքելական եկեղեցին Հիսուս Քրիստոսի Ս. Ծննդյան օրը նշում է հունվարի 6-ին, իսկ կաթոլիկ եկեղեցին՝ դեկտեմբերի 25-ին: Մինչև IV դարը բոլոր քրիստոնյաները Սուրբ Ծնունդը նշել են հունվարի 6-ին...
Բոկերիան աշխարհի այն քիչ սրտավիրաբույժների շարքին է դասվում, ովքեր կատարում են սրտի հետ կապված վիրահատությունների հայտնի արսենալ՝ ամենատարբեր ախտահարումների դեպքում: Վիրահատություններից շատերն այսօր աշխարհում չունեն...
Դանիել Սամոյլովիչ ծնվել է 1744 թ. դեկտեմբերի 22-ին Յանովկա գյուղում, քահանայի ընտանիքում: Մեծ բժշկի ազգանունը ծնվելու ժամանակ եղել է Սուշկովսկի, սակայն Կիևի հոգևոր ակադեմիա ընդունվելիս ազգանունը փոխելու...
ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ՀՈԴՎԱԾՆԵՐԸ
- Ժողովրդական դեղամիջոցներ
- Հղիություն. 4-րդ ամիս
- Հղիություն. 7-րդ ամիս
- Կոճապղպեղ նույնն է՝ իմբիր, Ginger եւ Zingiber Officinale
- «Արագիլ» հիմնադրամը ստեղծված է՝ օգնելու անպտղությամբ տառապող զույգերին. Կարինե Թոխունց
- Հղիություն. 6-րդ ամիս
- Հղիություն. 2-րդ ամիս
- 4-7 ամսական երեխաների սնուցումը
- Ամուսնական առաջին գիշերը
- Ընկերության մասին
- Ինչպես ազատվել անցանկալի մազերից
- Խնձորը` պզուկների դեմ. ազատվիր նրանցից 1 գիշերվա ընթացքում
- Պարզվում է ապագա երեխայի սեռը կախված է մայրիկի սնունդից
- Դդում
- Հիվանդություն, որը փոխում է մեր կյանքը` կրծագեղձի քաղցկեղ
- Կոճապղպեղ՝ նիհարելու համար (կոճապղպեղի թեյ)
- Սեռական գրգռում
- Արգանդի միոմա. նախանշանները, պատճառներն ու բուժումը
- Երիցուկ դեղատնային - Ромашка аптечная - Matricaria chamomilla L.
- Չիչխանի օգտակար հատկությունները
- Հղիություն. 1-ին ամիս
- Քարավուզ (նույն ինքը՝ նեխուր)
- Ինչպես ազատվել բերանի վատ հոտից`պարզ միջոց
- Դիմակներ` մազերի համար
- Կրծքի ցավե՞ր ունեք. ինչ անել
- Ընդհանուր տեղեկություններ մարմնի համակարգերի մասին
- Հեշտոցային արտադրության պատճառները. մասնագետի անդրադարձը
- Բերանի խոռոչի լորձաթաղանթի ախտահարումը սովորական բշտախտի ժամանակ (սկիզբը` նախորդ համարում)
- Ընտրություն ըստ հորոսկոպի
- Հիվանդություն, որի համար պետք չէ ամաչել (թութք)
- Հղիությունը և նախապատրաստվելը դրան
- Խոսենք այդ մասին. ձեռնաշարժություն
- Երբ գլխացավն ախտանիշ է: Հանճարեղ և օժտված մարդկանց հիվանդություն
- Լեղաքարային հիվանդություն. բուժման մեթոդները
- Սեռական թուլության առաջին նախանշանները. news.am
- Ուլտրաձայնային դոպլերոգրաֆիա (երկակի (դուպլեքս) անոթների)
- Էկզեմայի տեսակները և բուժումը
- ՈւՆԱԲԻ: Արևելյան բժշկության գաղտնիքները
- Իրիդիոսքրինինգ
- Գամմա-դանակը նշտարի փոխարեն