Ախտաբանական վիճակ է, որը բնորոշվում է սահմանային (տերմինալ) բրոնխիոլներից հետո գտնվող օղակիր տարածությունների չափից ավելի մեծացումով և ուղեկցվում է նրանց պատերի կազմալուծական փոփոխություններով։ Թոքերի քրոնիկական էմֆիզեման ախտածագումով այնքան սերտ է կապված բրոնխիտի հետ, որ կլինիկորեն այդ վիճակների սահմանազատումը երբեմն մեծ դժվարությունների հետ է կապված։ Բրոնխաթոքային համակարգում քրոնիկական բորբոքային պրոցեսը թոքերի էմֆիզեմայի զարգացման հիմնական պատճառն է...

Թոքերի հեմոսիդերոզի և գլոմերուլոնեֆրիտի զուգակցումն է։ Հիվանդության առաջացման մեխանիզմում գլխավոր դերը իմունաբանական պրոցեսներին է տրվում: Հիվանդությունը դասում են իմուն կոմպլեքսների այն ախտաբանությունների թվին, որոնք ընթանում են թոքերի և երիկամների անոթների միաժամանակյա ախտահարումով...

Ձգձգվող թոքաբորբ են համարվում այն թոքային պրոցեսները, որոնք հիվանդության սկզբից 6-8 ամսվա ընթացքում չեն ավարտվել առողջացումով։ Ձգձգվող բորբոքային պրոցեսի զարգացմանը նպաստող գործոններից են թոքաբորբի ծանր ընթացքը և ուշ ախտորոշումը, երեխայի առողջացման հարցը վճռելիս ռենտգենաբանական հսկողության բացակայությունը, ոչ լիարժեք բուժումը։ Անկասկած, մեծ դեր են խաղում նաև երեխայի օրգանիզմի դիմադրողականության առանձնահատկությունները...

Ոչ սպեցիֆիկ բրոնխաթոքային պրոցես է, որի հիմքում ընկած են մեկ կամ մի քանի հատվածների բրոնխների ձևախախտման և պնևմոսկլերոզի ձևով անվերադարձելի մորֆոլոգիական փոփոխությունները, որոնք ուղեկցվում են թոքային հյուսվածքի կամ բրոնխների բորբոքման ռեցիդիվներով։ Քրոնիկական թոքաբորբի համար պարտադիր է երկու բաղադրիչների առկայությունը՝ պնևմոսկլերոզը և բրոնխների ձևախախտումը (դեֆորմացիան)...

Տրիադա է, որի դեպքում նկատվում են ներքին օրգանների հակադարձ դասավորություն, բրոնխոէկտազներ և սինուսիտ։ Կարտագեների համախտանիշը դիտվում է ինչպես զարգացման արատ, այնպես էլ որպես ժառանգական պաթոլոգիա։ Կարտագեները գտնում էր, որ situs viscerum inversus-ի դեպքում բրոնխոէկտազները կամ բնածին են կամ էլ զարգանում են բրոնխների պատի բնածին թուլության հետևանքով։ Բրոնխաթոքային փոփոխությունների բնածին ծագման օգտին է վկայում տրիադայի համակցումը զարգացման այլ արատների հետ...

Գրականության մեջ հայտնի է «Ցելեն-Գելլերստեդտի հիվանդություն», «թոքերի ինքնածին ինդուրացիա», «հեմոլիզային սակավարյունություն՝ հեմոսիդերոզով», «իմունոալերգիկ թոքային արյունահոսություն», «իմունոլոգիական թոքային ծիրանացան» անվանումներով։ Հիվանդության էությունն այն է, որ թոքային հյուսվածքում կրկնվող արյունազեղումների հետևանքով ալվեոլներում և միջալվեոլյար միջնապատերում տեղի է ունենում հեմոսիդերինի մեծ քանակների կուտակում...

Ֆիբրոզացնող ալվեոլիտ, Համմեն-Ռիչի համախտանիշ

Բրոնխաթոքային համակարգի ծանր հիվանդություն է։ Պայմանավորված է սահմանային (տերմինալ) բրոնխներից խոր գտնվող թոքային հյուսվածքի տարածուն ֆիբրոզով, որը գազափոխանակության ծանր խանգարում է առաջացնում։ Գտնում են, որ «ալվեոլիտ» և «թոքային ֆիբրոզ» տերմինները նույնիմաստ չեն։ Ըստ էության, դրանք միևնույն պրոցեսի տարբեր շրջաններն են. թոքերի ֆիբրոզը զարգանում է ալվեոլիտի հետևանքով...

Հաստ աղիքի զարգացման անոմալիա է, որն արտահայտվում է խթաղիքի լայնացումով, որի հետևանքով հաստ աղիքում զարգանում է աղիքային պարունակության կանգ։

Հիվանդության պատճառը հաստ աղիքի տերմինալ բաժնի զարգացման արատն է, որն արտահայտվում է ներպատային նյարդային հանգույցների լրիվ բացակայությամբ կամ պակասով։ Մկանային, ենթալորձաթաղանթային և լորձաթաղանթային շերտերում նկատվող փոփոխությունները երկրորդային բնույթ ունեն...

Ըստ կլինիկական ընթացքի լյարդային անբավարարությունը լինում են սուր և քրոնիկական։
Սուր լյարդային անբավարարություն կարող է զարգանալ վիրուսային հեպատիտի ծանր ձևերի ժամանակ, հատկապես վաղ տարիքի երեխաների մոտ, սնկային թունավորումներից, դեղորայքի անընդունելիությունից, այլ խմբի արյան ներարկումից և այլն։ Քրոնիկական լյարդային անբավարարություն զարգանում է լյարդի քրոնիկական հիվանդություններից...

Լյարդի քրոնիկական հիվանդություն է, որը բնորոշվում է լյարդի տարածված ախտահարումով, շարակցական հյուսվածքի գերաճով և նրա ֆունկցիայի հարաճող խանգարումով...

Ոչ սպեցիֆիկ բորբոքային պրոցես է, որի դեպքում ախտահարվում են ստամոքսաաղիքային համակարգի տարբեր բաժինները։ Ըստ պրոցեսի տեղակայման տարբերում են՝ էզոֆագիտ, գրանուլոմատոզային գաստրիտ, էնտերիտ, իլեոկոլիտ, կոլիտ, ռեգիոնար իլեիտ, սահմանային իլեիտ։ Առավել հաճախ ախտահարվում են բարակ և հաստ աղիքները...

Առաձին հելմինթոզների տարածվածության աստիճանը կախված է բնակլիմայական պայմաններից, սակայն հիմնական պատճառը սանիտարակենցաղային գործոնն է՝ բնակչության կենցաղային սովորույթները, բնակավայրի սանիտարական վիճակը, պայմանները և այլն։
Որդերը մարդու օրգանիզմում բազմապիսի ազդեցություն ունեն։ Նրանք ախտահարում են օրգանիզմը մեխանիկական և թունավորման ճանապարհով, բարդացնում հիվանդությունների ընթացքը, իջեցնում դիմադրողականությունը, կլանում սննդանյութերի և վիտամինների որոշ քանակը...

Լյարդի հիվանդություններ են, որոնք բնորոշվում են պարենխիմայի դիստրոֆիկ փոփոխություններով և մեզենխիմայի թույլ արտահայտված բջջային ռեակցիայով։ Նյութափոխանակության խանգարումների բնույթից ելնելով` տարբերում են հեպատոզների հետևյալ հիմնական ձևերը...

Լյարդի և փայծաղի զուգակցված ախտահարումն է, որն ուղեկցվում է նրանց չափերի մեծացումով։ Ախտաբանական առանձին ձև չէ, ուստի տվյալ տերմինը հնարավոր չէ գործածել որպես հիմնական դիագնոզի արտահայտություն։

Հեպատոլիենալ համախտանիշը երեխաների մոտ առավել հաճախ է հանդիպում, քան մեծերի մոտ։ Վերջինս պայմանավորված է վնասակար ազդակների նկատմամբ, ինչպես աճող օրգանիզմի անատոմիա-ֆիզիոլոգիական առանձնահատկություններով, այնպես էլ ռետիկուլո-էնդոթելային համակարգի յուրահատկություններով...

Ախտանիշների ընդհանրություն է, որը զարգանում է լյարդի և երիկամների համատեղ սուր ախտահարումից։ Հաճախ գործածվում է «սուր լյարդաերիկամային անբավարարություն» տերմինը։ Հիվանդության ինքնուրույն ձև չէ և զարգանում է այնպիսի ախտաբանական վիճակներում, երբ օրգանիզմում միաժամանակ գործում են լյարդային և նեֆրոտոքսիկ ազդակները։ Տարբերում են հեպատոռենալ համախտանիշի վարակային, տոքսիկ, հետվիրահատական և կրիպտոգեն ձևերը...

Այս ախտաբանությանն են վերագրում այն հիվանդությունները, որոնք արտահայտվում են մարսողական օրգանների շարժողական ֆունկցիայի և տոնուսի խանգարումներով։ Դիսկինեզիայի պատճառները տարբեր են և որոշ չափով կապված են երեխաների տարիքի հետ։ Դիսկինեզիայի առաջացումը մեծ մասամբ պայմանավորված է մարսողական համակարգի նյարդամկանային կառուցվածքի և կարգավորող մեխանիզմների անհասունությամբ...

Այս ախտաբանությանն են վերագրում այն հիվանդությունները, որոնք արտահայտվում են մարսողական օրգանների շարժողական ֆունկցիայի և տոնուսի խանգարումներով։ Դիսկինեզիայի պատճառները տարբեր են և որոշ չափով կապված են երեխաների տարիքի հետ։ Դիսկինեզիայի առաջացումը մեծ մասամբ պայմանավորված է մարսողական համակարգի նյարդամկանային կառուցվածքի և կարգավորող մեխանիզմների անհասունությամբ...

Երեխաների ստամոքսաաղիքային համակարգի ամենահաճախ հանդիպող դիսֆունկցիան է։ Զարգանում է որովայնի խոռոչի օրգանների ցանկացած ախտաբանական պրոցեսների և հիվանդությունների ժամանակ (գաստրիտներ, խոլեցիստիտներ, միզաքարային, ճիճվային հիվանդություններ և այլն)։ Աղիքային շարժումների խանգարումները ծագում են կրած աղիքային վարակների հետևանքով, որոնցով էլ պայմանավորված են աղիքների նյարդային ապարատի ձևաբանական փոփոխությունները։ Այն կարող է զարգանալ դիստրոֆիաների և պոլիհիպովիտամինոզների ժամանակ...

Ախտանշակոմպլեքս է, որը կապված է դռներակային ճնշման բարձրացման հետ, որը կարող է պայմանավորվել տարբեր պատճառներով։ Կապված ախտաբանական պրոցեսի առաջացման պատճառներից առանձնացվում են հիվանդության երեք ձև...

Ընդհանուր ամիլոիդոզի արտահայտություն է։ Շատ դեպքերում զարգանում է որպես համակարգային հիվանդության արդյունք, որի հետևանքով հյուսվածքներում յուրատեսակ ամիլոիդ նյութ է անջատվում, որն էլ օրգանների գործառությունների խանգարումներ է առաջացնում։ Ամիլոիդը բարդ գլիկոպրոտեիդ է, որտեղ թելիկային և գնդիկային սպիտակուցները կապված են պոլիսախարիդների հետ...