Սուր որովայնը որովայնի խոռոչի օրգանների վնասվածքների կամ բորբոքման հետևանքով սկսված հիվանդագին վիճակն է, որի դեպքում տուժածը կարիք ունի անհետաձգելի վիրաբուժական միջամտության։ Սուր որովայնի պատճառ կարող են հանդիսանալ՝

• որովայնի խոռոչի օրգանների սուր բորբոքային հիվանդությունները (ապենդիցիտ, խոլեցիստիտ և այլն),
• աղիների անանցանելիությունը,
• աղիների, ստամոքսի և այլ խոռոչավոր օրգանների պատի ամբողջականության խախտումը (խոցի թափածակում),
• ներքին արյունահոսությունը (ներքին օրգանների վնասվածքներ, արտարգանդային հղիություն),

Որովայնի ցավերը սկսվում են հանկարծակի, գնալով ուժեղանում են, և շատ արագ կարող է զարգանալ կյանքին սպառնացող իրավիճակ։

ՆՇԱՆՆԵՐԸ

• Որովայնի սուր, նոպայաձև բնույթի ցավ։ Այն կարող է լինել որոշակի հատվածում տեղակայված կամ տարածուն։ Որովայնի պատին հպվելիս ցավը սաստկանում է։ Հնարավոր է, որ ցավն այնքան ուժեղ արտահայտված լինի, որ զարգանա շոկ;
• Սրտխառնոց, փսխում։
• Աղիների նորմալ գործունեության խանգարում, որն արտահայտվում է փորկապությամբ կամ լուծով։
• Փքված կամ տախտակի ամրության, լարված որովայն։
• Մարմնի ջերմաստիճանի բարձրացում՝ 37–38°C:
• Դժվարացած շնչառություն։
• Գունատ, սառը, խոնավ մաշկ։

Որովայնի խոռոչի օրգանները պատված են թաղանթանման գոյացությամբ՝ որովայնամզով, որը շրջվելով ծածկում է նաև որովայնի ներքին պատը։ Հնարավոր է, որ որոշ դեպքերում (ապենդիցիտ, արտարգանդային հղիություն և այլն) բորբոքումը տարածվի դեպի որովայնամիզ, առաջացնի որովայնամզի բորբոքում՝ պերիտոնիտ։ Դա վտանգավոր է շոկի առաջացման տեսակետից։ Այդ ժամանակ տուժածի վիճակն էլ ավելի է ծանրանում։ Տուժածի որովայնի առաջային պատը լինում է լարված (տախտականման) և ցավոտ։ Գնալով բարձրանում է մարմնի ջերմաստիճանը։

ԱՌԱՋԻՆ ՕԳՆՈՒԹՅՈՒՆԸ

• Հանգստացրեք տուժածին։
• Օգնեք տուժածին ընդունել հարմար դիրք։
• Ահազանգեք շտապ օգնություն։
• Որովայնին տեղադրեք սառը թրջոցներ։
• Մի՛ տվեք տուժածին ոչինչ խմելու կամ ուտելու։
• Մի՛ տվեք տուժածին դեղորայք, հատկապես ցավազրկողներ։
• Վերահսկեք տուժածի վիճակը, գրանցեք տվյալները և ցուցաբերեք համապատասխան օգնություն։

Առաջին օգնության հիմունքներ (Ինչպես գործել արտակարգ իրաիճակներում)
ՀԱՅԿԱԿԱՆ ԿԱՐՄԻՐ ԽԱՉԻ ԸՆԿԵՐՈՒԹՅՈՒՆ
Տեղեկատվություն. med-practic.com