Հարուցիչները Diphylabothridae ընտանիքին պատկանող 11 տեսակի որդեր են։ Նրանցից ամենատարածվածը լայն երիզորդն է (Diphylabothrium Iatum), որն ամենաերկար որդն է, երկարությունը հասնում է 8-10 մ, իսկ երբեմն նույնիսկ՝ 20 մ։

Լայն երիզորդի ձվերը կղանքի հետ ընկնում են արտաքին միջավայր և շարունակում են զարգանալ միայն այն դեպքերում, երբ նրանք ընկնում են սառը հոսող ջրի կամ կանգնած ջրամբարի մեջ։ Բարենպաստ պայմանների դեպքում ձվի մեջ տեղի է ունենում հարսնյակի զարգացման առաջին փուլը՝ կորացիդը, որից հետո նա հեռանում է ձվից և իր թարթիչների միջոցով ազատ լողում ջրում։ Հետագայում կորացիդը կլանվում է ցիկլոպների կողմից։ Ցիկլոպի աղիքներից կորացիդը ներ է թափանցում մարմնի խոռոչը, որտեղ 2-3 շաբաթվա ընթացքում փոխարկվում է հարսնյակի՝ պրոցերկոիդի։ Հետագա զարգացումը տեղի է ունենում լրացուցիչ տիրոջ՝ ձկան մարմնում։ Ձուկը կուլ է տալիս հարսնյակներով վարակված ցիկլոպներին։ Պրոցերկոիդները ներ են թափանցում ձկան աղիքի պատից և տեղակայվում մկաններում, ձկնկիթում կամ ներքին օրգանների մակերեսին։ Այստեղ նրանք վեր են ածվում երրորդ շրջանի հարսնյակների` պլերոցերկոիդների։

Մարդը վարակվում է լայն երիզորդի հարսնյակներով վարակված կիսահում, լավ չեփած և չտապակված ձուկ ուտելու հետևանքով։

Դիֆիլոբոթրիոզի, ինչպես և մյուս հելմինթոզների դեպքում, երեխաները գանգատվում են որովայնի ցավերից, սրտխառնությունից, ախորժակի վատացումից։ Նկատվում է նյարդային համակարգի խանգարում՝ ընդհանուր թուլություն, գլխացավեր, երբեմն էպիլեպտիկ բնույթի նոպաներ։ Դիֆիլոբոթրիոզը, ի տարբերություն մյուս հելմինթոզների, կարող է առաջացնել ծանր չարորականման սակավարյունություն։ Այդպիսի դեպքերում մաշկը խիստ գունատվում է, լյարդը և փայծաղը՝ մեծանում։ Սակավարյունությունից բացի լինում են նաև արյան գույնի բարձր ցուցանիշ, էոզինոֆիլիա, անիզոցիտոզ, պոյկիլոցիտոզ, էրիթրոցիտային շարքի երիտասարդ տարրեր։ Հաճախ նաև դիֆիբլոբոթրիոզի չարտահայտված ձևեր են հանդիպում։

Ախտորոշումը հիմնավորվում է կղանքում լայն երիզորդի ձվերի, ինչպես նաև երիզորդի հատվածների հայտնաբերմամբ։ Պատանիների խիստ արտահայտված սակավարյունությունը ցուցում է դիֆիլոբոթրիոզի վերաբերյալ հետազոտությունների կատարման համար։

Բուժումը։ Դեհելմինթացման նպատակով օգտագործվում է ֆենասալ՝ մինչև 5 տարեկան` 0,5-1 գ, 6-9 տարեկան` 1,5 գ, 10 տարեկան և բարձր՝ 2 գ։ Արտահայտված սակավարյունության դեպքում նշանակվում են վիտամին B12, hեմոստիմուլին, հեմատոգեն։

Կլինիկական մանկաբուժություն
Վ.Ա. Աստվածատրյան
Տեղեկատվություն. med-practic.com