Ուշաթափությունը կամ սինկոպան `լատիներեն- “թուլացնել, սպառել” բառից, գլխուղեղի արյան շրջանառության ժամանակավոր խանգարմամբ պայմանավորված, գիտակցության կարճատև կորստի նոպա է։
Ուշաթափությունը որևէ առաջնակի հիվանդության ախտանիշն է։ Կան ուշաթափություն առաջացնող բազմաթիվ ախտաբանական վիճակներ.

• սրտային նետման իջեցմամբ ուղեկցվող հիվանդությունները` սրտի ռիթմի խանգարումները, աորտայի և թոքայի զարկերակների ստենոզները, միոկարդի ինֆարկտը, ստենոկարդիայի նոպաները
• անոթների նյարդային կարգավորման խանգարումներով ուղեկցվող վիճակներ, օրինակ` ուշաթափություն կուլ տալիս, հորիզոնական վիճակից արագ բարձրանալիս
• արյան մեջ թթվածնի իջոցմամց վիճակներ` անեմիան և արյան այլ հիվանդությունները, հիպօքսիան բարձրության վրա և տոթ սենյակներում։

Կլինիկական արտահայտությունները

Որպես օրենք, գիտակցության կորստին նախորդում է վատ զգացողությունը, սրտխառնոցը, տեսողության մշուշապատումը կամ աչքերի առաջ “ճանճերի” զգացումը, զանգ ականջներում։ Լինում է թուլություն, երբեմն հորանջել, երբեմն թուլանում են ոտքերը և մոտենում է մոտոցող գիտակցության կորստի զգացումը։ Հիվանդները գունատվում են, ապա պատվում են քրտինքով։ Դրանից հետո հիվանդը կորցնում է գիտակցությունը։ Մաշկը մոխրա-գորշավուն, ճնշումը խիստ իջնում է, սրտի տոները դժվարությամբ են լսվում։ Պուլսը կարող է լինել ծայրահեղ սակավ կամ, ընդհակառակ, հաճախակի, բայց թելանման, հազիվ շոշափվող։ Մկանները խիստ թուլացած են, նյարդաբանական ռեֆլեքսները կամ բացակայում են կամ իջած են։ Բբերը լայնացած են և լուսային ռեակցիան բացակայում է։ Ուշաթափության տևողությունը մի քանի վայրկյանից մի քանի րոպե է, սովորաբար 1-2 վայրկյան։ Ուշաթափության գագաթնակետին, հատկապես դրա երկարատև ընթացքի դեպքում` ավելի քան 5ր, հնարավոր է ցնցումային նոպաների զարգացում, անմիզապահություն։

Հեղինակ. Հ.Մ. Մանվելյան
Աղբյուր. Նեյրոֆարմակոլոգիա
Տեղեկատվություն. med-practic.com