Ի՞նչ է ցույց տալիս արյան կենսաքիմիական հետազոտությունը և ինչպե՞ս է այն իրականացվում

«Արյան կենսաքիմիա» բառակապակցությունը շատերին է ծանոթ, այն տեղեկատվական հետազոտություն է, որը տարբեր մասնագիտացմամբ բժիշկները հաճախ են պացիետներին նշանակում` հիվանդության ախտորոշման համար: Միջամտությունը երակից արյան նմուշի վերցնելը և վերջինիս ցուցանիշների թեստավորելն է: Արյան կենսաքիմիական հետազոտության արդյունքները մուտքագրվում են բավականին ընդլայնված աղյուսակի մեջ, և տվյալների վերծանումն օգնում է հիվանդության առկայության և ախտորոշման գործընթացին:

Քչերը կարող են պարծենալ, որ բժիշկն իրենց մանրամասն բացատրել է արյան կեսնաքիմիական հետազոտության բլանկի յուրաքանչյուր տողը, այդ ամենին ստանդարտ ընդունելության ժամանակահատվածը չի բավականացնի: Սակայն երբեք ուշ չէ ինքնակրթությամբ զբաղվելը:

Ինչու՞մ է կայանում արյան կենսաքիմիական հետազոտության առանձնահատկությունը:

Այն ախտորոշիչ լաբորատոր եղանակ է, որը թույլ է տալիս գնահատել ներքին օրգանների աշխատանքը, որոշել օրգանիզմի պահանջը տարբեր միկրո- և մակրոտարրերի, վիտամինների, հորմոնների և ֆերմենտների նկատմամբ, հայտնաբերել նյութափոխանակության խանգարումները: Արյան կենսաքիմիական հետազոտությունն անհրաժեշտ է գրեթե բոլոր հիվանդությունների ախտորոշման համար: Այն առավել մանրամասն հետազոտություն է, քան արյան կլինիկական քննությունը:

Հատկապես կարևոր է արյան կենսաքիմիական քննությունը` հղիության ժամանակ: Կնոջ նորմալ ինքնազգացողության դեպքում այն նշանակվում է առաջին և երրորդ եռամսյակում, իսկ ոքսիկոզի, վիժման սպառնալիքի կամ ընդհանուր թուլության դեպքում ավելի հաճախ է իրականացվում:

Միջամտության նախապատրաստում և իրականացում

• վերցրվում է երակային արյուն, քանի որ նման հետազոտության համար ավելի որակյալ կենսանյութ է անհրաժեշտ, քան արյունը` մատից: Որպեսզի ախտորոշումն ավելի ճշգրիտ լինի, անհրաժեշտ է ապահովել մի շարք պայմաններ,
• արյունը պետք է հանձնել առավոտյան՝ ժամը 8:00-11:00, քաղցած,
• միջամտության օրն ու նախօրեին խորհուրդ է տրվում չխմել գազավորված ջուր,
• այլ ըմպելիքներն ու ծանր սնունդն անհրաժեշտ է բացառել,
• բժշկին հարցրեք՝ արդյո՞ք կարիք կա դեղեր ունդունելու դեպքում դրանք ընդհատել, և եթե այո, ապա որքան ժամանակով: Արյունը շատ զգայուն է դեղերի նկատմամբ, վերջիններս կարող են աղավաղել քննության արդյունքները,
• նախքան միջամտությունն առնվազն մեկ ժամ չի կարելի ծխել,
• նախքան միջամտությունը մեկ օրվա ընթացքում չի կարելի ալկոհոլ ընդունել:
• նախօրեին ֆիզիկական և հուզական ծանրաբեռնվածություններն անհրաժշտ է հասցնել նվազագույնի,
• արյան նմուշը վերցնելուց անմիջապես առաջ խորհուրդ է տրվում 10-20 րոպե հանգիստ նստել նախասրահում,
• եթե Դուք ֆիզիոթերապիայի կուրս եք անցնում կամ Ձեզ նշանակված է գործիքային հետազոտություն, ապա բժշկին հարցրեք՝ արդյո՞ք պետք է հետաձգել արյան կենսաքիմիական հետազոտությունը կամ կատարել մյուս միջամտությունների ընդմիջում,
• լաբորատոր ցուցանիշների դիանամիկային պետք է հետևել նույն բժշկական հաստատությունում և հնարավորինը նույն պայմաններում, այդ դեպքում արդյունքները ճշգրիտ կլինեն:

Արյան կենսաքիմիական հետազոտության արդյունքների վերծանում

Ժամանակակից լաբորատոր անալիզատորների առկայության դեպքում, որոնք արյան կենսաքիմիական բաղադրության բոլոր տվյալները կարող են ներկայացնել մի քանի ժամվա ընթացքում, վերջիններիս վերծանումը էականորեն արագացել է:

Առավելագույնը երեք օրվա ընթացքում պացիենտը ստանում է տպագրված աղյուսակ, որտեղ նշված է, թե որ ցուցանիշներն են ուսումնասիրվել, ինչ տվյալներ են ստացվել, և ինչպես են դրանք հարաբերվում նորմայի հետ: Հարկ է նշել, որ արյան կենսաքիմիական հետազոտության որոշ ցուցանիշների նորմաները կանանց և տղամարդկանց մոտ տարբեր է, ինչպես նաև նշանակություն ունի հիվանդի տարիքը:

Հարցեր, պատասխաններ, մեկնաբանություններ