Արմեն Փիրուզյանի դասախոսությունը` նվիրված զարկերակային գերճնշման բուժման ժամանակակից մեթոդներին

Զարկերակային գերճնշումից խուսափելու ամենաարդյունավետ ճանապարհը առողջ կենսակերպն է։
Հայաստանի ամերիկյան համալսարանի բիզնես-կենտրոնում «Գեդեոն Ռիխտեր» դեղագործական ընկերության նախաձեռնությամբ տեղի ունեցավ զարկերակային գերճնշման բուժման ժամանակակից մեթոդներին նվիրված կոնֆերանս։

Թեմայի վերաբերյալ զրուցեցինք կոնֆերանսի բանախոս, ԵՊԲՀ Մուրացան համալսարանական հիվանդանոցի Սրտաբանության և ինտենսիվ թերապիայի կլինիկայի ղեկավար Արմեն Փիրուզյանի հետ։

–   Որտե՞ղ է վերջանում հիպերտոնիա ախտանիշը և սկսվում հիվանդությունը։ Ի՞նչ ձևակերպում կտաք։

–   Զարկերակային գերճնշումը ամենատարածված հիվանդություններից մեկն է աշխարհում։ Զարկերակային ճնշման բարձրացումը որպես ախտանիշ կարող է հանդես գալ մի շարք հիվանդությունների և համախտանիշների կազմում։  

–   Եթե կան զարկերակային ճնշման տատանումներ, ե՞րբ դիմել բժշկի. կա՞ սահմանային բնորոշում, որի դեպքում արդեն պետք է բժշկի դիմել կամ դեղամիջոցներ ընդունել։

–   Ի սկզբանե պետք է դիմել բժշկի։ Սխալ է այն պատկերացումը, որ մինչև ինչ-որ սահմանն անվտանգ է, որից հետո դառնում է վտանգավոր։ Զարկերակային ճնշման տատանումները հանգեցնում են  սրտանոթային համակարգի և թիրախ օրգանների վնասման։ Նույնիսկ նորմալ 115/70 կամ 135/80 ճնշումների մեջ առկա է սրտանոթային ռիսկի կրկնակի տարբերություն։ Տարիներ առաջ հիվանդության դասակարգման մեջ նոր սահման մտցրեցին, որը կոչվում է նախահիպերտենզիա, իսկ եվրոպացիներն ասում են «բարձր նորմա»։ Այս պարագայում զարկերակային ճնշման թվերը չեն հասնում հիպերտենզիայի սահմանին, բայց արդեն նախազգուշացում են, որ օրգանիզմում որոշակի խնդիրներ կան։ Ինքնաբուժմամբ, առհասարակ, չի կարելի զբաղվել։

–   Հիպերտոնիայի դեմ պայքարի ո՞ր միջոցներն եք նախընտրելի համարում։

–   Ոչ մի դեղորայքային բուժում արդյունավետ չի լինի, եթե այն չզուգակցվի կենսակերպի փոփոխության հետ։ Առաջին հերթին պետք է կարևորել առողջ կենսակերպը, նոր միայն բուժման մեթոդները։ Համաշխարհային պրակտիկայում  հիվանդության առկայության դեպքում բազմաթիվ դեղախմբեր են օգտագործվում, սակայն առանձնացնել կամ խոսել որևէ մեկի առավելության մասին, ճիշտ չեմ համարում, նախընտրության համար պետք է հետևել միջազգային ուղեցույցներին։  

–   Ի՞նչ փոխել կենսակերպում, ի՞նչն է առաջնային կարևորության։

–   Ավելորդ քաշի նվազեցում, ֆիզիկական ակտիվության բարձրացում, ծխախոտի բացառում և ճիշտ սննդակարգ։ Ճիշտ սննդակարգի մեջ առաջնայինը կերակրի աղի ընդունման կրճատումն է, և հնարավորինս շատ միրգ ու բանջարեղեն օգտագործելը։

–   Թեմայի հրատապության մասին. այսօր բժշկությունն այս խնդրում գիտապրակտիկ տեսակետից ի՞նչն է ակցենտավորում։

–   Թեման միշտ էլ հրատապ է։ Պետք է հետևողական լինել անգամ այն դեպքում, երբ թվում է, թե հիվանդությունը նահանջել է։ Զարկերակային հիպերտենզիայի հետ կապված դեռևս լուծելի շատ խնդիրներ կան, դրանցից առաջինը հիվանդությունը  հսկողության ենթարկելու խնդիրն է, նշանակակետային մակարդակների զարկերակային ճնշումն իջեցնելը և պահպանելը։ Եթե վերցնենք  համաշխարհային տվյալները, հսկողության տակ են գտնվում հիվանդների միայն 30-35 տոկոսը։ Ավելացնեմ նաև. հիպերտոնիկների միայն 42 տոկոսն է ստանում դեղորայք, սակայն առանց հսկողության, այսինքն՝ նրանց ճնշումը դեռևս իջեցված չէ անհրաժեշտ մակարդակի։ Հիվանդի լավ զգալը դեռ չի նշանակում, որ նա առողջ է։

–   Ի՞նչ հաջողություններ ունի բժշկությունն այսօր հիպերտոնիայի դեմ պայքարում։

–   Ձեռքբերումները շատ են։ Վերջին ձեռքբերումներից է դեղորայքային խմբերի մեջ նոր խմբի համալրումը, որը կոչվում է «Ռենինի ուղղակի պաշարիչներ»։ Ավելացել են մի շարք ոչ դեղորայքային բուժման միջոցներ։

–   Հայաստանում կա՞ն մեթոդականներ, որոնցով ուղղորդվեն բժիշկները։

Այո, կան մեթոդականներ։ Առհասարակ, այսօր տեղեկատվական աղբյուրները բավականին շատ են, ինչը բժիշկներին թույլ է տալիս մշտապես իրազեկված լինել։

–   Այսօր քննարկվող բուժման մեթոդն ինչո՞վ է առանձնանում։

–   Այսօր նորություն չենք ներկայացնելու։ Այն դեղորայքային խումբը, որի մասին խոսելու ենք, նոր չէ շուկայում։ Խնդիրը դեղորայքի ճիշտ ընտրությունն է հիվանդության կոնկրետ աստիճանի և հիվանդների կոնկրետ խմբի համար։   

–   Ձեր խորհուրդներն ընթերցողին` կանխարգելելու զարկերակային գերճնշումը։

–   Առողջ կենսակերպ։ Պետք է ձգտել զարկերակային ճնշումը չհասցնել այն մակարդակին, որ դեղորայքային բուժման անհրաժեշտություն առաջանա։ Պետք է ի սկզբանե առողջ կենսակերպով կանխարգելել հիվանդության առաջացումը։

 Թեմային հարող մի քանի հարցերի պատասխաններ փորձեցինք ստանալ դեղագործական ընկերության մենեջեր Լուսինե Բլուրցյանից։
 
–   Ընդհանուր առմամբ Ձեր ընկերության դերը սրտաբանության բնագավառում և, մասնավորապես, հիպերտոնիայի բուժման մեջ։

–   Առհասարակ զարկերակային հիպերտենզիա ասվածը բավականին բարդ երևույթ է։  Այդ պատճառով էլ շատ են նաև տարբեր մեխանիզմներով ազդող բուժմանն ուղղված դեղամիջոցները։ «Գեդեոն Ռիխտեր» ընկերությունը սրտաբանության բնագավառում դեղամիջոցների լայն տեսականի է ներկայացնում։ Զարկերակային հիպերտենզիայի բուժմանն ուղղված տարբեր խմբերի դեղամիջոցներն ընկերության ցուցակում նույնպես բավականին բազմազան են։ Այսօր ներկայացնելու ենք դեղամիջոց սարտանների խմբից։

–   Մանրամասնեք, խնդրեմ, արդի բուժման մեթոդներին համահունչ «Գեդեոն Ռիխտեր»-ի նորամուծությունները։

–   Այն դեղամիջոցները, որոնք ներմուծվում են Հայաստան, հետազոտված են, ունեն մեծ ապացուցողական հիմք, համապատասխանում են բժշկության նորագույն ստանդարտներին, և կիրառվում են ամենատարբեր պաթոլոգիաների դեպքում, այդ թվում նաև՝ զարկերակային հիպերտենզիայի բուժման գործընթացում։ Ուստի բժիշկները վստահորեն կարող են նշանակել` ակնկալելով արդյունավետ բուժում։

–   Ձեր խորհուրդը ընթերցողին` ինչպե՞ս խուսափել զարկերակային հիպերտենզիայից։

–   Ելնելով մեր ազգային բնորոշումներից, խնդիրն ավելի է բարդանում։ Մենք սովոր չենք առողջ կենսակերպի` չծխել, ֆիզիկական ակտիվություն ցուցաբերել, ճիշտ սնվել, քիչ նյարդայնանալ։ Ի դեպ, այս հարցում մեծ է նաև գենետիկայի դերը։ Եթե գենետիկորեն մարդը հակված է զարկերակային հիպերտենզիայի, ապա դժվար կլինի խուսափել դրանից անգամ առողջ կենսակերպի առկայության դեպքում։

Հարցեր, պատասխաններ, մեկնաբանություններ