Իրադարձություններ Հայաստանում
Միջազգային համաժողով «Նեոնատոլոգիայի զարգացումը Հայաստանում» թեմայով. ինչպես կանխարգելել անհասության ռետինոպաթիան
Հայկական ակնաբուժության նախագիծը ՀՀ առողջապահության նախարարության և Լոս Անջելեսի մանկական հիվանդանոցի հետ համագործակցությամբ հուլիսի 4-ին կազմակերպել էր «Նեոնատոլոգիայի զարգացումը Հայաստանում» թեմայով միջազգային համաժողով:
Համաժողովը համախմբել էր Հայաստանի ու ԱՄՆ-ի անվանի փորձագետներին՝ խթանելու նեոնատոլոգիայի, նեոնատալ խնամքի ու անհաս երեխաների մոտ կուրություն առաջացնող հիվանդության՝ անհասության ռետինոպաթիայի բնագավառում նորարարությունների վերաբերող մասնագիտական տեղեկատվության և գիտելիքի ակտիվ փոխանակումը:
Համաժողովի ու քննարկվող խնդրի մասին զրուցեցինք Մալայանի անվան ակնաբուժական կլինիկայի մանկական բաժանմունքի վարիչ Ռուզաննա Հարությունյանի հետ:
– Համաժողովը խիստ մասնագիտական էր, այնուամենայնիվ, խնդրեմ, հնարավորինս մատչելի բացատրել, թե որն է համաժողովի նպատակը և ինչ խնդրի հետ գործ ունենք:
– Համաժողովի գերնպատակը անհասության ռետինոպաթիայի վաղ կանխարգելումն է: Աամփոփվեցին նաև «Հայաստանում նեոնատալ ծառայությունների որակի բարելավման ծրագրի» արդյունքները, աշխատանքի մանրամասները: Նեոնատալ ծառայությունը հետծննդյան շրջանում մանկաբույժների վարած աշխատանքն է, ինչը հնարավորություն է ստեղծում նվազեցնել այն ռիսկը, որի արդյունքում դիտվում է վաղահաս ռետինոպաթիա: Դա ակնահատակի հիվանդություն է, որը կարող է ուղեկցվել տեսողության սրության անվերադարձ նվազեցմամբ կամ կուրությամբ: Ցանցաթաղանթում այնպիսի փոփոխություններ կարող են զարգանալ, որ երեխան առհասարակ կորցնի տեսողության սրությունը:
– Որքա՞ն հաճախ է հանդիպում անհասության ռետինոպաթիան:
– Առհասարակ վաղ ծնված երեխաների քանակն է ավելացել մեր երկրում, հետևաբար, աճել է նաև հիվանդության հաճախականությունը: 5 տարվա ընթացքում 5000 երեխա են հետազոտվել և նրանցից շուրջ 200-ը կանխարգելման նպատակով լազերային կամ այլ նյութերով միջամտությունների են ենթարկվել: Նրանք այն երեխաներն էին, ում մոտ արդեն որոշակի անվերադարձ գործընթացներ էին սկսվում և միջամտությունը անհապաղ անհրաժեշտ էր:
– Դուք խոսեցիք վաղ կանխարգելման մասին, հնարավո՞ր է ամբողջովին կանխարգելել հիվանդությունը:
– Այո, միանշանակ, և մեր ջանքերն ուղղված են հենց դրան: Բազմաթիվ մանսագիտական թրեյնինգները, ծնողների համար տեղեկատվական աղբյուրները ստեղծվել ու կազմակերպվել են մեկ նպատակով՝ կանխել անհասության ռետինոպաթիան, խուսափում եմ անգամ ասել կուրությունը: Հետծննդյան ինտենսիվ խնամքի յուրաքանչյուր կենտրոնում կցված են նաև ակնաբույժներ, ում աշխատանքը հենց այդ կանխարգելիչ միջոցառումները ձեռնարկելն է:
– Իսկ ծնողներն ի՞նչ դեր ունեն այս հարցում, կարո՞ղ են նպաստել բուժմանը կամ, առհասարակ, կանխարգելել փոքրիկի մոտ կուրության զարգացումը:
– Ամենակարևոր խորհուրդը՝ հետազոտվեք մինչև երեխայի ծնվելը, մինչև անգամ` հղիությունը պլանավորելը, պարզեք, թե ի՞նչ քրոնիկական խնդիրներ ունեք, ի՞նչ հիվանդություններ, որոնք փորձում եք շրջանցել: Միշտ կապի մեջ եղեք ներարգանդային հղիությունը վարող բժշկի հետ, ով շատ մանրամասն հետազոտությունների արդյունքում կարող է հայտնաբերել վաղ ծննդյան ռիսկը: Սթրեսներով լի է մեր կյանքը, և միշտ չէ, որ հնարավոր է կանխել այդ ռիսկերը, բայց հետծննդյան փուլում երեխայի համար կարելի է այնպիսի խնամք ու միջավայր ապահովել, որ մոտ լինի ներարգանդային պայմաններին:
Համաժողովին ամերիկյան և հայաստանյան մասնագետները ներկայացրեցին անհաս երեխաների առողջական ելքի բարելավման միտումները և նեոնատոլոգիայում նորարարական մեթոդների կիրառումը: Լոս Անջելեսի մանկական կլինիկայի բուժքույրական գործի մասնագետ Շերոն Ֆիշերն իր զեկույցում ներկայացրեց նեոնատալ բուժքույրական գործի զարգացման ուղին և նվաճումները: Ի դեպ, Շերոն Ֆիշերը համակարգել է նեոնատոլոգների համար առ-ցանց թրեյնինգների ծրագիրը:
– Ձեր ծրագրի շնորհիվ Հայաստանում բազմաթիվ բուժքույրեր այսօր ավելի տեղեկացված են անհասության ռետինոպաթիայի ռիսկերի, երեխայի հետ խնամքի կանոնների ու աշխատանքի ճիշտ կամզակերպման մասին: Դուք ի՞նչ արդյունքներ եք տեսնում:
– Թվում է, թե ԱՄՆ-ում կամ Ֆրանսիայում բոլորովին այլ բուժական համակարգ է, բայց հավատացեք՝ խնդիրները նույնն են: Միջազգային թրեյնինգը տեղեկատվությունը երկրից երկիր է տարածում: Մեր բուժքույրերն աշխատում են նույն հիվանդների հետ, ինչպես հայաստանյան բուժքույրերը: Սկզբնական փուլում ինտենսիվ թերապիայի բաժանմունքներում մենք վերապատրաստման թրեյնինգներ կազմակերպեցինք մի քանի բուժքույրերի համար, որից հետո վերապատրաստվողներն իրենք տարածեցին մյուս բժշկական կենտրոններում, ինտենսիվ թերապիայի բաժանմունքներում, նաև` շրջաններում: Ես կարևորում եմ միասին աշխատելու գաղափարը, որն առավել արդյունավետ է դարձնում արդյունքը: Ոգևորիչ է, որ արդեն բազմաթիվ կենտրոններում ներդրել են աշխատանքի միջազգային սկզբունքները, ես տեսնում եմ առաջընթացը ու ինձ դուր է գալիս աշխատել հայ բժիշկների հետ:
Համաժողովը կազմակերպել էր Հայկական ակնաբուժության նախագիծը, որի առաքելությունն է Հայաստանում կանխարգելել ձեռքբերովի կուրությունը և ակնաբուժական ծառայությունները հասանելի դարձնել Հայաստանի բոլոր բնակիչներին: Մեր հաջորդ զրուցակիցն է ՀԱՆ հայաստանյան գրասենյակի տնօրեն Նունե Եղիազարյանը:
– Այս համաժողովը նաև ամփոփիչ նշանակություն ունի: Ի՞նչ արդյունքներ ունի ՀԱՆ-ը:
– ՀԱՆ-ն իրականացնում է չորս համապարփակ մեծածավալ և փոխկապակցված ծրագիր: Մենք մի շարք միջոցառումներ ենք իրականացրել, ինչպես, օրինակ` Սպիտակի ակնաբուժական կենտրոնի բացումը, հունիսի մեկին միջազգային ակնաբուժական կոնֆերանսի կազմակերպումը, նաև այսօր միջազգային նեոնատալ և ակնաբուժական համաժողովն՝ ուղղված անհասության ռեթինոպատիայի խնդիրներին: Չնայած արդեն իրականացրել ենք բազմաթիվ վերապատրաստական կուրսեր, համաժողովներ և միջոցառումներ, բայց այսքանով չի ավարտվում մեր համագործակցությունը, արդեն իսկ բազմաթիվ նոր ծրագրեր են քննարկվում: ՀԱՆ բոլոր ծրագրերը մշակված են և իրականացվում են միջազգային չափանիշներին համապատասխան:
– Ո՞րն է հայկական նեոնատոլոգիայի առաջնային խնդիրը, եթե համեմատական անցկացնենք ամբողջ աշխարհի հետ:
– Մեր բժիշկների մասնագիտական որակը շատ բարձր է, բայց ցանկացած մասնագետ կարիք ունի շարունակական կրթության, սա այն է, ինչը մենք փորձում ենք ամրապնդել: Հայաստանում ինտենսիվ թերապիայի հիմնական բաժանմունքները բավականին հագեցած են, բժիշկները` բավականաչափ փորձառու, բայց գիտական ու պրակտիկ սյուներն այս աշխատանքում պետք է համաչափ կիսեն հիվանդության բեռը: Նրանց աշխատանքային ծանրաբեռնվածությունը, խնդիրներն, իհարկե, տարբերվում են, սակայն այս դասընթացների ընթացքում մենք փորձում ենք գործողությունների ադապտացված տարբերակ ներկայացնել ավելի հարմար մեր իրականությանը:
Նեոնատալ բժշկության հայկական ասոցիացիայի նախագահ Հրանտ Կալենտերյանը կարևորում է ժամանակակից տեխնոլոգիաների կիրառությունը նեոնատալ բժշկության մեջ: Լրագրողների հետ զրույցի ընթացքում ԵՊԲՀ Մուրացան հիվանդանոցային համալիրի մանկական և նորածնային վերակենդանացման բաժանմունքի ղեկավարը խոսեց նաև անհասության դեպքերի շատացման մասին:
– Պատճառը երևի թե ավելի շատ դրական է, քան` բացասական: Այսօր ամբողջ աշխարհում 22 շաբաթական հղիությունն է համարվում կենդանի պտուղ, որի համար պետք է պայքարել, ժամանակին 900 գրամից ցածր ծնված նորածինները համարվում էին վիժում: Մյուս պատճառն այն է, որ շատ հղիություններ, որոնք վիժումով պետք է ավարտվեն, բարեբախտաբար, հնարավոր է հասցնել ինչ-որ աստիճանի, երբ ծնվում է երեխա, և որի համար պետք է պայքարել ու արդյունք ստանալ: Մյուս պատճառն ամբողջ աշխարհում արտարգանդային հղիությունների ավելացումն է, իսկ շատ հաճախ այդ հղիություններն ավարտվում են վաղաժամ ծննդաբերությամբ:
– Ի՞նչ ապրելիություն ունեն մեր երկրում ծնված անհաս երեխաները:
– Հասունին մոտ անհասները 96-97% ապրելիություն ունեն Հայաստանում: Նորածնային վերակենդանացման բաժանմունքը բացառիկ բաժանմունք է, երևանյան բոլոր մեծ ծննդատներն ունեն հագեցված բաժանմունքներ և անհրաժեշտ տեխնիկա՝ երեխայի կյանքը փրկելու ու հետագա զարգացումն ապահովելու համար: Նախորդ տարվա ընթացքում մարզերում 600 այդպիսի ծնունդներից միայն 36-ն է անհաջող ավարտ ունեցել: Մնացած բոլոր երեխաներին հնարավոր է եղել տեղափոխել Երևան և նրանց 97%-ն ապրել է: Նեոնատոլոգիան ցանկացած երկրի համար գերակա խնդիր է, որովհետև պետք է ունենալ սերունդ և ունենալ առողջ սերունդ:
Կարդացեք նաև
ԵՊԲՀ-ում անցկացվեց դասախոսություն «Անվտանգ սեռական վարքագիծ» թեմայով՝ կազմակերպված սեռական առողջության հիմնախնդիրներին նվիրված կրթական ծրագրի...
Իզմիրլյան բժշկական կենտրոնի ուրոլոգիական կլինիկան ընթանալով տարածաշրջանային առաջատարության ճանապարհով վերջերս ձեռք է բերել մեկ միլիոն ԱՄՆ դոլար արժողությամբ...
Մխիթար Հերացու անվան Երևանի պետական բժշկական համալսարանի մաշկաբանության և ՍՎ ամբիոնը‚ պրոֆեսոր Հ.Ա. Քալամքարյանի անվան մաշկավեներաբանության և մաշկի...
2024 թվականի նոյեմբերի 4-ին Հայաստանի պետական սիմֆոնիկ նվագախումբը «Արամ Խաչատրյան» համերգասրահում՝ «Վահե Մելիքսեթյան» կրթաբժշկական հիմնադրամի...
2024 թ. նոյեմբերի 25-ից դեկտեմբերի 6-ը ԵՊԲՀ–ի ընտանեկան բժշկության ամբիոնի կողմից անցկացվելու է «Դիետոլոգիայի և նուտրիցիոլոգիայի արդի խնդիրներ» թեմայով դասընթաց, մասնակիցներին կշնորհվի ՇՄԶ 30 կրեդիտ...
Հարգելի գործընկերներ
Սիրով հրավիրում ենք Ձեզ մասնակցելու «Երկարակեցության բժշկություն» միջազգային մասնակցությամբ կոնֆերանսին, որը տեղի կունենա...
ԵՊԲՀ-ում հոկտեմբերի 30-ից 31-ը տեղի կունենա «Հայ համաճարակաբանների, բժշկական մանրէաբանների և մակաբուծաբանների ասոցիացիայի» 6-րդ համագումարը՝ զուգորդված...
Հոկտեմբերի 15-ից «Նաիրի» բժշկական կենտրոնում անվանի նյարդավիրաբույժ, Լիտվայի համալսարանի պրոֆեսոր Անդրիուս Ռադիունասը և նյարդաբանության...
2024թ. հոկտեմբերի 14-ից նոյեմբերի 22-ը կրկնողաբար տեղի կունենա «Ընտանեկան բժշկության և թերապիայի արդի հարցեր» թեմայով վերապատրաստման...
Հոկտեմբերի 10-17-ը «Ցավի բժշկության ազգային ասոցիացիան», «Ցավի հետազոտման միջազգային ասոցիացիան», «Ցավի Եվրոպական Դաշնությունը»...
Երևանի Մխիթար Հերացու անվան պետական բժշկական համալսարանում մեկնարկեց «Առաջադեմ ստոմատոլոգիական իմպլանտոլոգիա» թեմայով 6-oրյա վերապատրաստման դասընթացը...
Առողջապահության նախարար Անահիտ Ավանեսյանը WCIT 2024 / DigiTec -ի շրջանակում մասնակցել է «Թվային փոխակերպման ազդեցությունը առողջապահական համակարգի կառավարման մեջ...
Հոկտեմբերի 7-11-ը «Էրեբունի» բժշկական կենտրոնի Հայաստանի անհետաձգելի և աղետների բժշկության միջազգային ուսումնավարժական կենտրոնը կազմակերպում է...
ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ՀՈԴՎԱԾՆԵՐԸ
- Ժողովրդական դեղամիջոցներ
- Հղիություն. 4-րդ ամիս
- Հղիություն. 7-րդ ամիս
- Կոճապղպեղ նույնն է՝ իմբիր, Ginger եւ Zingiber Officinale
- «Արագիլ» հիմնադրամը ստեղծված է՝ օգնելու անպտղությամբ տառապող զույգերին. Կարինե Թոխունց
- Հղիություն. 6-րդ ամիս
- Հղիություն. 2-րդ ամիս
- 4-7 ամսական երեխաների սնուցումը
- Ամուսնական առաջին գիշերը
- Ընկերության մասին
- Ինչպես ազատվել անցանկալի մազերից
- Խնձորը` պզուկների դեմ. ազատվիր նրանցից 1 գիշերվա ընթացքում
- Պարզվում է ապագա երեխայի սեռը կախված է մայրիկի սնունդից
- Դդում
- Հիվանդություն, որը փոխում է մեր կյանքը` կրծագեղձի քաղցկեղ
- Կոճապղպեղ՝ նիհարելու համար (կոճապղպեղի թեյ)
- Սեռական գրգռում
- Արգանդի միոմա. նախանշանները, պատճառներն ու բուժումը
- Երիցուկ դեղատնային - Ромашка аптечная - Matricaria chamomilla L.
- Չիչխանի օգտակար հատկությունները
- Հղիություն. 1-ին ամիս
- Քարավուզ (նույն ինքը՝ նեխուր)
- Ինչպես ազատվել բերանի վատ հոտից`պարզ միջոց
- Դիմակներ` մազերի համար
- Կրծքի ցավե՞ր ունեք. ինչ անել
- Ընդհանուր տեղեկություններ մարմնի համակարգերի մասին
- Հեշտոցային արտադրության պատճառները. մասնագետի անդրադարձը
- Բերանի խոռոչի լորձաթաղանթի ախտահարումը սովորական բշտախտի ժամանակ (սկիզբը` նախորդ համարում)
- Ընտրություն ըստ հորոսկոպի
- Հիվանդություն, որի համար պետք չէ ամաչել (թութք)
- Հղիությունը և նախապատրաստվելը դրան
- Խոսենք այդ մասին. ձեռնաշարժություն
- Երբ գլխացավն ախտանիշ է: Հանճարեղ և օժտված մարդկանց հիվանդություն
- Լեղաքարային հիվանդություն. բուժման մեթոդները
- Սեռական թուլության առաջին նախանշանները. news.am
- Ուլտրաձայնային դոպլերոգրաֆիա (երկակի (դուպլեքս) անոթների)
- Էկզեմայի տեսակները և բուժումը
- ՈւՆԱԲԻ: Արևելյան բժշկության գաղտնիքները
- Իրիդիոսքրինինգ
- Գամմա-դանակը նշտարի փոխարեն