Բարդ ռեֆրակիցիայի խանգարումների շտկման հիմունքներին նվիրված սեմինար

Ս.Վ. Մալայանի անվան ակնաբուժական կենտրոնն ու ՀՀ առողջապահության նախարարությունը ի դեմս ՀՀ գլխավոր ակնաբույժ Ա.Ս. Մալայանի նոյեմբերի 8-10-ը անցկացրեցին սեմինար օպտոմետրիայի հիմունքներին և ՀՀ-ում դրանց ներդրման նոր գիտելիքների ձեռքբերմանն ու տեղեկացվածության մակարդակի բարձրացմանն ուղղված‚ որին մասնակից ակնաբույժները հնարավորություն ունեցան տեսողության ստուգման‚ առաջնակարգ լինզաների ընտրության, տեսողությունը ակնոցով վերականգնելուն եւ ոլորտին վերաբերող այլ հարցերի վերաբերյալ նոր ինֆորմացիայի տիրապետման։

Սեմինարին անցկացրեցին Ֆրանսիայից ԱՄՆ-ից և Լատվիայից ժամանած մասնագետները՝ Թերեզա Կարապետյանը՝ Essilor Group-ի ԱՊՀ երկրների շուկայի զարգացման մենեջեր(Ֆրանսիա), Գունտա Կրումինան՝ Լատվիայի Համալսարանի Օպտոմետրիայի և Տեսողական Գիտությունների ամբիոնի վարիչ, դոկտոր, պրոֆեսոր (Լատվիա), Հովհաննես Մուրադյանը՝ Շուկայագիտության, կառավարման և հաղորդակցման խորհրդատու(Ֆրանսիա):

Ս. Վ. Մալայանի անվան ակնաբուժական կենտրոնի փոխտնօրեն Զառա Մալայանը մեզ հետ զրույցում անդրադարձավ միջոցառման անցկացման հաճախականությանը, դրա աշխարհագրությանը, ինչպես նաեւ ընդգծեց տեղեկացված լինելու կարեւորությունը։

–   Արդյո՞ք նման դասընթացներն պարբարաբար բնույթ են կրում‚ որտեղ հրավիրվում են ակնաբույժներ ոչ միայն Հայաստանից, այլ նաև մարզերից։

–   Մենք փորձում ենք նմանատիպ դասընթացներ, կլոր սեղաններ անցկացնել հնարավորինս հաճախ։ Թիրախային խումբ են հատկապես պոլիկլինիկաների և մարզային պոլիկլինիկաների բժիշկներնը, ձգտում ենք նրանց եւս իրազեկ դարձնել։ Ներկայիս սեմինարի թեման տեսողության ստուգման‚ առաջնակարգ կոնտակտային ոսպնյակների, ապակիների ընտրության հարցերն են:

Ամիսներ առաջ կազմակերպել ենք երկու կլոր սեղան՝ վերաբերող կարճատեսության‚ աստիգմատիզմի եւ հեռատեսության դեպքում լազերային վիրահատություններին:

–   Դուք կարծում եք, որ տեղեկացվածությունը պատշաճ մակարդակի վրա չէ՞:

–   Թեպետ համացանցում առկա է այս ամենին վերաբերող ցանկացած տեղեկատվություն‚ սակայն շատ դեպքերում տեղեկատվությունը լիարժեք կամ ճիշտ չէ, եւ հնարավոր է սխալ տեղեկատվությունը ազդի պացիենտի և՛ առողջության, և՛ ֆինանսական կողմի վրա: Տեղեկացված չլինելով‚ որ բուժումը հնարավոր է ստանալ Հայաստանում, պացիենտը կարող է այդ նպատակով արտերկիր մեկնել, ինչը շատ ավելի թանկ կարժենա։

Մենք 15 տարուց ավելի է, ինչ կարճատեսության‚ հեռատեսության և աստիգմատիզմի դեպքերում կատարում ենք լազերային վիրահատություններ եւ Լեյսիկ /Lasik/ մեթոդը մենք ենք առաջինը կիրառել Հայաստանում։ Կարելի էր ենթադրել‚ թե մարդիկ հիմնականում գիտեն‚ որ աստիգմատիզմը նույնպես կարելի է վիրահատությամբ բուժել‚ սակայն պարզվում է` դրա մասին ոչ բոլորն են տեղյակ։

Ս. Վ. Մալայանի անվան ակնաբուժական կենտրոնի տնօրեն‚ ՀՀ ԱՆ գլխավոր ակնաբույժ‚ պրոֆեսոր Ալեքսանդր Մալայանի հետ զրուցեցինք այն մասին, թե ինչ նշանակություն կարող է ունենալ կոնֆերանսը եւ ինչ ձեռքբերումներ ունի աչքի Կենտրոնը։

–   Ո՞րն է կոնֆերանսի նպատակը:

–   Այս կոնֆերանսին մասնակցող մասնագետները պետք է գիտական մակարդակով ծանոթանան այն բոլոր նորամուծություններին‚ որոնք ուղղված են տեսողությունն առանց դանակի` ակնոցով վերականգնելուն։

Ես հուսով եմ‚ որ կոնֆերանսը նոր լիցք կտա մեր հանրապետությունում ներդնելու մասնագիտական նոր սկզբունքներ` ի շահ այն մարդկանց‚ ովքեր դրա կարիքն ունեն։

–   Ի՞նչ է մեզ հարկավոր, որպեսզի հասնենք բնակչության կողմից պահանջվող մակարդակին։

–   Մեզ մոտ դեռեւս զարգացած չէ օպտոմետրիկ ծառայությունը‚ որի շրջանակում կիրառվում են տեսողության հատուկ շտկող միջոցներ, ինչպես օրինակ` նորագույն ակնոցները և կոնտակտային ոսպնյակը։ Հիվանդի համար ակնոցի ընտրություն կատարում են ակնաբույժներ‚ ովքեր յոթ կամ ութ տարի առաջ սովորել եւ ավարտել են բժշկական համալսարանը։ Դա սխալ է։ Գոյություն ունի մասնագիտություն եւ մասնագետ` օպտոմետրիստ։ Նա ունի միջին կրթություն և զբաղվում է պացիենտների համար ակնոցների ապակիների‚ կոնտակտային ոսպնյակների ընտրությամբ։ Ներկայում հանրապետությունում մենք առաջին անգամ փորձն ենք կատարում բարձր մակարդակով ներկայացնելու և առաջարկելու բազմաձեւ ակնոցներ ու կոնտակտային ոսպնյակներ‚ որոնք կարելի է գործածել թե՛ փոքր երեխաների‚ թե՛ մեծահասակների տեսողությունը բարելավելու համար։ Դրանք կարելի է ձեռք բերել կլինիկայի ներսում գործող օպտիկական խանութից։

Այդպես շատ հարմար է. պացիենտների հետազոտության արդյունքում առաջարկվող օպտիկական միջոցները կարելի է ձեռք բերել կլինիկայում գործող օպտիկայից` ցանկացած ձեւի շրջանակներ եւ համապատասխան ոսպնյակներ։

–   Մալայան կլինիկայի վերջին նվաճումներն ակնաբանության ոլորտում։ Ինչո՞վ է բացառիկ Մալայան կլինիկան։

–   Նվաճումների մասին խոսելը ե՛ւ ուրախալի է, ե՛ւ դժվար‚ քանի որ այդ գործողությունն ունի սկիզբ եւ ընթացք‚ սակայն չունի ավարտ։
Մեր կատարած նորամուծությունների դեպքում շտապ արդյունքներ չենք ակնկալում. տարիներն են տալիս իրական գնահատականը։ Նորագույն վիրահատական մեթոդները‚ որոնք տարիներ առաջ ներդրել ենք, այժմ հաջողությամբ կիրառում ենք` ի շահ մեր բնակչության առողջության։ Սակայն ներկայում կարեւորում եմ ոչ թե վիրահատության‚ ախտորոշման կամ դեղորայքի ընտրության նոր ձեւերի ներդրումը‚ այլ բնակչությանը տարրական բժշկական գիտելիքների հաղորդումը, ինչն առավել կարեւոր է։ Մարդիկ պետք է լինեն տեղեկացված‚ եւ այդ տեղեկատվությունը պետք է լինի գիտական մակարդակով մշակված և մատուցվի պրոֆեսիոնալ։ Այս հարցում մենք բոլորս անելիք ունենք։

Ս.Վ. Մալայանի անվան ակնաբուժական կենտրոնի անոթաախտաբանական բաժանմունքի ակնաբույժ /միկրովիրաբույժ/ Հովսեփ Միրոյանի հետ զրուցեցինք պրոգրեսիվ ոսպնյակների նշանակության մասին։

–   Դասընթացի ընթացքում անդրադարձ կատարվեց նաեւ առաջնակարգ ոսպնյակների ընտրության հետ կապված հարցերին։ Ինչ կասեք վերջերս ի հայտ եկած ոսպնյակների մասին։

–   Շատ հաճախ վատ տեսողություն ունեցող մարդկանց անհրաժեշտ է միանգամից մի քանի ակնոց ունենալ‚ ինչից հիմնականում խուսափում են։ Նախկինում առաջարկվում էին մեկ տարածության համար նախատեսված ոսպնյակներ‚ հետո հայտնվեցին երկու տարածության համար նախատեսվածները։ Սակայն դրանք չեն կարող համեմատվել գիտության վերջին նվաճումների արդյունքում ի հայտ եկած առաջնակարգ ոսպնյակների հետ, որոնք ստեղծելիս հաշվի է առնվել այսօրվա մարդու գործունեությունը եւ պրոֆեսիոնալ կարիքները։ Այն կրելը դյուրին է. մեկ ակնոցն ապահովում է բոլոր հեռավորությունների համար լավ եւ հստակ տեսողություն‚ ինչն այսօր պահանջված է։

Խորհրդա-ախտորոշիչ բաժանմունքի վարիչ Դիանա Մարգարյանը մեզ հետ զրույցում խոսեց պրոգրեսիվ ոսպնյակները կրելու տարիքի, ինչպես նաեւ աստիգմատիզմի մասին։

–   Ե՞րբ է ծագում պրոգրեսիվ ոսպնյակներ կրելու անհրաժեշտությունը: Խոսենք աստիգմատիզմի մասին ։

- 40 տարեկանից հետո, երբ աչքի ակոմոդացիան թուլանում է եւ զարգանում է միաժամանակ ե՛ւ հեռուն, ե՛ւ մոտիկը տեսնելու խնդիր: Այս պարագայում առաջնակարգ ոսպնյակների գործածումն անհրաժեշտություն է։

Յուրաքանչյուր աչք թեեւ փոքր չափով աստիգմատիզմի խնդիր ունի։ Ժողովրդի մեջ տարածված է‚ որ այն լուրջ հիվանդություն է‚ սակայն դա ընդամենը կառուցվածքի տարբերություն է։ Դրա շտկումը սկսվում է փոքր տարիքից, ինչն իրականացվում է ոսպնյակի միջոցով: Քսան տարեկանից հետո խնդրից ազատվելու այլընտրանք է լազերային վիրահատությունը։

Լատվիայի համալսարանի պրոֆեսոր Գունտա Կրումինյան մեզ հետ զրուցեց գունային տեսողության խնդիրների շուրջ։
 
–   Գունային տեսողության խնդիրների հետ կապված ի՞նչ լուծում է առաջարկվում։

–   Գունային տեսողությունը շատ կարեւոր է մարդու կյանքում: Դրա շնորհիվ մարդը կարողանում է աշխարհը գունավոր ընկալել։ Եթե պացիենտի մոտ առկա է գունային տեսողության հետ կապված խնդիր‚ ցավոք, դա չի բուժվում: Մենք չենք կարող նրան վերադարձնել գունային տեսողությունը‚ սակայն տարբեր երանգների ոսպնյակներ ունեցող ակնոցների միջոցով հնարավորություն ենք տալիս գույները տարբերակելու, ինչն ամենակարեւորն է։

Հիվանդը մեկ աչքով մեկ սպեկտրալ տեսարան է տեսնում‚ մյուսով` մեկ այլ, ինչը նրան հնարավորություն է տալիս համեմատել։ Օրինակ‚ եթե տվյալ մարդը գնում է ելակ հավաքելու‚ թեեւ չի տեսնի, որ հասած ելակը կարմիր է, սակայն կկարողանա տարբերակել հասած եւ չհասած հատապտուղները որոշակի երանգների միջոցով։

Ամփոփելով դասընթացի արդյունքները` կարելի է ընթերցողին վստահեցնել, որ ակնաբուժության զարգացումը կանգ չի առնում, եւ տարատեսակ միջոցառումներ են իրականացվում` բժիշկներին ու պացիենտներին վերջին նորամուծությունների մասին տեղեկացնելու, ինչն էլ աչքի հետ կապված խնդիրների հաղթահարման գործում լավագույն արդյունք ստանալու գրավականն է։

Հարցեր, պատասխաններ, մեկնաբանություններ