Med-Practic
Նվիրվում է վաստակաշատ ուսուցիչ Գրիգոր Շահյանին

Իրադարձություններ

Հայտարարություններ

Մեր հյուրն է

Հրատապ թեմա

 

Հոգեկան առողջություն

Բնավորությունն ախտորոշում է: Պացիենտի հոգեկան վիճակով է պայմանավորված առողջացման արագությունը

Բնավորությունն ախտորոշում է: Պացիենտի հոգեկան վիճակով է պայմանավորված առողջացման արագությունը

Շատերիս մոտ որոշակի տարիքից հետո, նույնիսկ երիտասարդ տարիներին, ձեռք է բերվում որևէ «քրոնիկական» հիվանդություն: Յուրաքանչյուրն արձագանքում է յուրովի:

 

Կամազուրկ մելամաղձոտ անձը


Շատերը, ովքեր սովոր են իրենց առողջ համարել, իմանալով, որ քրոնիկական հիվանդություն ունեն, դեպրեսիայի մեջ են հայտնվում, պատրաստ են «ձեռք քաշել իրենցից»: Նրանց անարդարացի է թվում, որ դա կատարվեց հենց իրենց հետ, և միաժամանակ զայրույթով են համակվում նրանց դեմ, ովքեր առողջ են: Բժշկությանը նրանք այնքան էլ չեն հավատում, անիծում են իրենց դաժան բախտը և չարությունը «թափում են» շրջապատի վրա: 

 

+ Պլյուս 

Մարդը գիտակցում է, որ հիվանդ է: Եվ սկզբունքորեն նա ցանկանում է բուժվել, սակայն իր դեպքը համարում է անհույս: Այդ իսկ պատճառով, եթե նրան առաջարկվի իրավիճակից դուրս գալու ոչ բարդ և հստակ եղանակ, ցուցաբերվի ուշադրություն և համբերություն, նա կարող է սկսել ճիշտ բուժվել:

 

Օգտակար է ծանոթանալ նման ախտորոշմամբ այլ հիվանդների հետ, համոզվելու համար, որ ամեն ինչ այդքան էլ վատ չէ, հարկ է ընդլայնել հիվանդության և մարդկանց մասին սեփական պատկերացնումները:

 

- Մինուս

Գրգռվածությունը, չարությունը, բարկությունը, վիրավորանքը սովորաբար քայքայում է օրգանիզմը, մինչդեռ այդ ուժերը կարելի և պետք է ուղղորդել առողջացման նպատակով:

 

«Անփույթ» նիհիլիստները


Երբեմն պացիենտն իմանալով, որ ինքն ունի ծանր, անբուժելի հիվանդություն, ուղղակի չի հավատում բժշկին: Հիվանդության հանդեպ վախն այնքան ուժեղ է, որ նա շատ մեծ ցանկություն ունի ընդհանրապես դրա մասին ոչինչ չլսել: Ընդ որում, ոչ կրթությունը, ոչ ինտելեկտը, ոչ սոցիալական կարգավիճակը չեն ազդում նման ընկալման վրա: Օրինակ, Չեխովը, մասնագիտությամբ լինելով բժիշկ, երկար տարիներ իրեն համոզում էր, որ տուբերկուլոզ չունի:

 

+ Պլյուս

Նման դիրքորոշումը թույլ է տալիս պահպանել հոգու արիությունը: Եթե մարդուն սպառնում է հաշմանդամությունը, ապա նման համոզվածությունը թույլ է տալիս ավելի ակտիվ պայքարել լիարժեք կյանքի համար և ժամանակից շուտ չհանձնվել հիվանդությանը:

 

- Մինուս

Վաղ թե ուշ անհրաժեշտ է ամեն ինչ գիտակցել ինչպես կա, ընդունել իրականությունը մտացածի փոխարեն: Այդ թույլ է տալիս սեփական ուժերն ուղղորդել դեպի առողջացում, այլ ոչ թե չնկատել ախտորոշումը: «Աչքերը փակելու» ձգտումը կարող է մի շարք դեպքերում մահացու լինել:

 

Հետաքրքրասեր հետազոտողները


Որոշ մարդիկ, երբ նրանց բժշկական թերթիկում հայտնվում է որևէ մշտական ախտորոշում, ընդհանրապես, թևաթափ չեն լինում, այլ զգում են եռանդի հորդացում, քանզի զգում են բուժվելու մեծ ցանկություն: Նրանք կյանքն ընդունում են այնպես, ինչպես այն կա և իրենց հարց չեն տալիս «ինչի՞համար»:Նրանց հարկավոր է հարցին պատասխանել`«ինչպե՞ս»: Նման պացիենտները միշտ գտնում են ամենաազդեցիկ դեղամիջոցները, ամենափորձված բժիշկներին և բուժման ամենաարդիական մեթոդները: Նրանք կարդում են գիտամասայական, նույնիսկ մասնագիտական գրականություն իրենց հիվանդության մասին, նայում են հեռուսահաղորդումները, հարցնում են ծանոթներին և բարեկամներին, ովքեր նույն հիվանդությունն են ունեցել: Նրանք միշտ տեղյակ են իրենց հետաքրքրող ոլորտի նորություններին, երբեմն այցելում են հատուկ ցուցահանդեսներ: Բժիշկների հետ զրույցը նման մարդկանց մոտ միշտ երկար և հանգամանալից է լինում, նրանք նույնիսկ կարող են վիճել կամ առաջարկել իրենց մեթոդները խնդրի լուծման գործում:

 

+ Պլյուս

Մարդն իր համար բացում է նոր, իր համար շատ կարևոր գործունեության ոլորտ, ներքաշվում համար հրատապ գիտելիքների, ծանոթությունների, իրադարձությունների մթնոլորտում:

 

- Մինուս

Սովորաբար նման մարդիկ միշտ չէ որ վստահում են բժիշկներին, պատրաստ են դիմել «բուժարարներին», որն անվտանգ չէ: Երբեմն նրանք խանգարում են բուժմանը, փոխելով բժիշկներին և պահանջելով բուժման նոր մեթոդներ, որոնք միշտ չէ որ նրանց հարմար է:

 

Հանճարով հիվանդացածները


Մի շարք դեպքերում, որքան էլ տարօրինակ է, մարդը գաղտնի հպարտանում է իր հիվանդությամբ: Հիվանդությունը թույլ է տալիս «լինել ոչ այնպես, ինչպես բոլորը» այդ իսկ պատճառով իրեն նկատմամբ նա պահանջում է մեծ ներողամտություն և ինչ-որ «ընտրյալ» լինելու հավակնություններ է ունենում: Հոգեբանորեն դա արդարացված է, եթե հիվանդությունը հասարակության մեջ համարվում է «անպարկեշտ» կամ ունենում է ինչ-որ ստորացուցիչ բացահայտում, ապա ցանկությունը կմեղմացնի պատկերը, ստիպում է նրան մտածել արժանապատվության մասին, որով, ասես,«պարգևատրում է» հիվանդությունը: Առկա է լեգենդ, որ մի շարք հիվանդություններ սրում են մարդու ստեղծագործական ունակությունները: Երբեմն մարդը նախատրամադրվելով հիվանդություններին, վախենում է առողջանալուց, չի ցանկանում բաժանվել իր հանճարեղությունից: Նման վարքը հատուկ է ընկնավորությամբ, սիֆլիսով, տուբերկուլոզով, թմրամոլությամբ, ալկոհոլիզմով հիվանդներին: 

 

+ Պլյուս

Նման դիրքորոշումն օգնում է վերապրել մերժվածության վախը, որն, այնուամենայնիվ, մարդը վերապրում է նման հիվանդությունների դեպքերում:

 

- Մինուս

Ցավոք, այդ հիվանդությունների կապն ստեղծագործական ունակությունների հետ հաստատող գիտական տվյալներ չկան: Մարդը պարզապես ենթարկվում է ինքնախաբեության: Իհարկե, մեծերն արարել են և′ հարբած վիճակում, և′ «կայֆի» ազդեցության տակ, ընկնավորությունը չխանգարեց Դոստոևսկուն և Ֆլոբերին ստեղծել հանճարեղ ստեղծագործություններ, սակայն հիվանդությունն ավելի սահմանափակեց նրանց ստեղծագործելու ունակությունը, քան օգնեց նրանց:

 

Համակերպվել հիվանդության հետ


Մի շարք հիվանդություններ, հատկապես կապված տարիքի հետ, անբուժելի են և առողջության պահպանման համար պահանջում են մշտական ուշադրություն: Այդ ժամանակ մարդը տարիներով, նույնիսկ տասնամյակներով ապրում է իր հիվանդության հետ, և ախտորոշումը դառնում է նրա կյանքի մի մասը: Դա հատուկ է հիպերտոնիկների, ասթմատիկների, ալերգիկների, սրտային հիվանդություններով տառապող մարդկանց համար:

 

+ Պլյուս

Մարդը հանգիստ ընդունում է իր հիվանդությունը և սովորում է ապրել դրա հետ: Հիվանդության ախտորոշումներին նա վարժվում է, հարմարվում, սովորում է զգալու դրա մոտեցումը, տարբերում է երանգները, որոնք անհասանելի են ուրիշներին: Այդպիսով, բուժումը ճիշտ կազմակերպելու դեպքում նա կարող է հիվանդությունը հսկողության տակ պահել: Նման պահվածքը շատ բնորոշ է, օրինակ, նրանց համար, ովքեր տառապում են հիպերտոնիայով` հիվանդությունը, իհարկե, ծանր է, սակայն նման ուշադիր վերաբերմունքի դեպքում ենթակա է շտկման:

 

- Մինուս

Մարդու մոտ զարգանում է կասկածամտությունը, ուշադրությունը սևեռվում է սեփական զգացողության վրա` կապված բուժման նույն մեթոդների հետ: Հիվանդությունն իր կնիքն է դնում պացիենտի կենսակերպի և անհատականության վրա, որը երբեմն դժվարացնում է նրա հետ շփվելը: Սակայն հարազատների և մտերիմների պատշաճ վերաբերմունքի շնորհիվ կարելի է հաղթահարել այդ դժվարությունները: 

 

Բարեկամացեք հիվանդության հետ


Կարելի է նկատել, որ հիվանդության հետ փոխազդեցության ամեն մի «սցենարում» առկա են և′ պլյուսներ, և′ մինուսներ: Հիվանդությանը ճիշտ վերաբերվելու համար, աշխատեք ընկալել միայն պլյուսները և նվազեցնել մինուսների նշանակությունը: Այդ դեպքում հիվանդության ելքը պայմանավորված կլինի մեծ մասամբ ձեզանով, քան թե բժիշկներով և դեղորայքով: Չէ որ հին ժամանակներից սկսած բժիշկները գիտեին, որ պացիենտի հոգեկան վիճակը նրա առողջացման բնորոշ գործոնն է, որը խթանում է նրա պաշտպանական ուժերը: 

 

Ձեր խնդիրն է սովորել լիարժեք ապրել ձեր ախտորոշման հետ,  հիվանդության հետ կոնստրուկտիվ երկխոսության մեջ մտնել: 

 

Սկզբնաղբյուր. Առողջապահության լրատու 46(539)
Աղբյուր. med-practic.com
Հոդվածի հեղինակային (այլ սկզբնաղբյուրի առկայության դեպքում՝ էլեկտրոնային տարբերակի) իրավունքը պատկանում է med-practic.com կայքին
Loading...
Share |

Հարցեր, պատասխաններ, մեկնաբանություններ

Կարդացեք նաև

Նոյեմբերի 16-ը Հանդուրժողականության (կամ տոլերանտության) միջազգային օրն է:
Նոյեմբերի 16-ը Հանդուրժողականության (կամ տոլերանտության) միջազգային օրն է:

1955 թ. նոյեմբերի 16-ին ՅՈՒՆԵՍԿՈ-Ի անդամ-պետությունները Դեկլարացիա ընդունեցին հանդուրժողականության սկզբունքների վերաբերյալ: 1996 թ. ՄԱԿ-ի Գլխավոր Անսամբլեան առաջարկեց անդամ-պետություններին ամեն տարի նոյեմբերի 16-ը նշել...

Հրատապ թեմա Հայաստանում Հիշարժան տարեթվեր Հիշարժան օրեր, տարեթվեր, տոներ
ՀՀ ԱՆ. Ինչպե՞ս կառավարել սթրեսը
ՀՀ ԱՆ. Ինչպե՞ս կառավարել սթրեսը

Մասնագետները նշում են, եթե չսովորենք կառավարել սթրեսը, ապա քրոնիկական սթրեսի ազդեցության արդյունքում կարող են առաջանալ հոգեկան և մարմնական խանգարումներ...

ԵՊԲՀ. Ցանկացած ժամանակ կարելի է սկսել նոր կյանք, սակայն փոփոխություններին պետք է, առաջին հերթին, հոգեբանորեն պատրաստ լինել
ԵՊԲՀ. Ցանկացած ժամանակ կարելի է սկսել նոր կյանք, սակայն փոփոխություններին պետք է, առաջին հերթին, հոգեբանորեն պատրաստ լինել

Կարճատև արձակուրդը և հետտոնական ընթացքը մարդուն պարտադրում են դիմելու հարմարողական մեխանիզմների կիրառման ամենօրյա  կյանքին վերադառնալու համար...

ԵՊԲՀ. Ուսումնական տարվան ընդառաջ. մանկավարժ-հոգեբանի խորհուրդները
ԵՊԲՀ. Ուսումնական տարվան ընդառաջ. մանկավարժ-հոգեբանի խորհուրդները

Մանկավարժ-հոգեբան, Խաղաթերապիայի կաբինետի պատասխանատու Ռուզաննա Շավրեշյանը ուսումնական տարվա մեկնարկից առաջ օգտակար խորհուրդներ է ներկայացնում, որոնք կարող են թեթևացնել առօրյան...

Անառողջ մտքերը և հույզերը հիվանդությունների նախապայմաններ. armeniamedicalcenter.am
Անառողջ մտքերը և հույզերը հիվանդությունների նախապայմաններ. armeniamedicalcenter.am

Հիվանդությունների կենսաքիմիական, կլիմայական և այլ պատճառների մասին կարելի է անվերջ խոսել: Սակայն դրանք միայն հետևանքներ են: Հիվանդության առաջնային պատճառը մարդու ներսում է՝ նրա մտքերում, հույզերում...

Թերապիա
Ճանաչողական կողմնակալությունները առողջապահության մեջ. urolog.am
Ճանաչողական կողմնակալությունները առողջապահության մեջ. urolog.am

Մարդն ունի մտածելու, շրջակա տեղեկատվությունը մեկնաբանելու և դրանք անձնական նախասիրությունների, համոզմունքների ու փորձառությունների միջոցով մշակելու միտումներ, որոնք երբեմն կարող են կողմնակալ լինել ու ազդել...

ԵՊԲՀ. Գիտական թիրախը`աուտիզմ
ԵՊԲՀ. Գիտական թիրախը`աուտիզմ

ՄԱԿ-ի կողմից ապրիլն ավանդաբար նշվում է որպես «Աուտիզմի իրազեկման ամիս»: Ամբողջ աշխարհում գիտնականների ուշադրության կենտրոնում են աուտիզմի սպեկտրի խանգարումները՝  կապված վերջին տասնամյակում...

Հոգեկան և վարքի խանգարումներ
Բառերի ուժը
Բառերի ուժը

Դեռ 1949 թվականին հետազոտողներ Էնրիկո Ֆերմին, Ուլամը և Մակարոն ուսումնասիրել են ոչ գծային՝ տատանողական համակարգերը, որոնց հատկությունները կախված են դրանցում տեղի ունեցող գործընթացներից...

Նոր տարին իսկապես նոր դարձնելու հինգ միջոց. Սալուտեմ ամսագիր №4
Նոր տարին իսկապես նոր դարձնելու հինգ միջոց. Սալուտեմ ամսագիր №4

Ուրախ ժամանց հարազատների ու մտերիմների հետ, գեղեցիկ նվերներ, հրաշքներ և Ամանորի հեքիաթ… Ամեն տարի բոլորս մեծ ակնկալիքներով ենք սպասում Ամանորին, սակայն ժամանակի ընթացքում հաճախ հասկանում ենք, որ մեր երազանքներից շատերը այդպես էլ...

Ամեն ինչ տոն օրերի մասին Սալուտեմ 4.2021
Ապաթիա, ուժերի անկում. armeniamedicalcenter.am
Ապաթիա, ուժերի անկում. armeniamedicalcenter.am

Երբեմն բացակայում որևէ բան անելու ցանկությունը, սակայն երբ այն վեր է ածվում ամեն ինչի նկատմամբ անտարբերության, երբ ցանկություն չի լինում փողոց դուրս գալ, անգամ անկողնուց վեր կենալ, դա արդեն ոչ նորմալ վիճակ է...

Աուտիզմը՝ որպես զարգացման ընդհանուր խանգարում. Սալուտեմ ամսագիր №3
Աուտիզմը՝ որպես զարգացման ընդհանուր խանգարում. Սալուտեմ ամսագիր №3

Հոգեբանական զարգացման ընդհանուր խանգարումները բնորոշվում են սոցիալական փոխհարաբերություններում և հաղորդակցման ոլորտում որակական շեղումներով, ինչպես նաև հետաքրքրությունների...

Առողջ երեխա Սալուտեմ 3.2021
Ո՞ր էմոցիաներն են օգտակար սրտի համար. urolog.am
Ո՞ր էմոցիաներն են օգտակար սրտի համար. urolog.am

Զգացմունքը հզոր ուժ է, որի միջոցով ձևավորվում է մարդու հայացքը կյանքի վերաբերյալ։ Էմոցիաները ձևավորվում են օրվա ընթացքում կյանքի իրադարձությունների հիման վրա: Դրանց միջոցով կարեկցում և կիսում ենք...

Բժիշկների բռնկումները (Doctor's burnout). urolog.am
Բժիշկների բռնկումները (Doctor's burnout). urolog.am

Այս երևույթն ունի բացասական ազդեցություն պացիենտների առողջության վրա։ Ըստ Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության, նման բռնկումն աշխատանքային քրոնիկ սթրեսի հետևանքով ի հայտ եկող...

Հոգեբանը տրամադրությունը բարձրացնելու երեք անսպասելի եղանակ է նշել. news.am
Հոգեբանը տրամադրությունը բարձրացնելու երեք անսպասելի եղանակ է նշել. news.am

Ճանաչողական-վարքային թերապիայի եւ սոցիալական հոգեբանության մասնագետ Ալիս Բոյսը բացատրել է, որ ընկճված ժամանակ առույգանալը հեշտ է: Պետք է ապրել այնպիսի զգացումներ, որոնք լինում են հաջողությամբ կատարված առաջադրանքից...

Հետտրավմատիկ սթրեսային և գեներալիզացված տագնապային խանգարումներ. nairimed.com
Հետտրավմատիկ սթրեսային և գեներալիզացված տագնապային խանգարումներ. nairimed.com

Կպչուն մտքերը, իռացիոնալ վախերը, տարօրինակ ռիտուալները որոշ չափով բնորոշ են շատերիս:

Ինչպե՞ս հասկանալ, որ այն դուրս է եկել առողջ վարքի սահմաններից և ժամանակն է դիմել մասնագետի օգնությանը...

ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ՀՈԴՎԱԾՆԵՐԸ