Հայ Ազգային Կոնգրեսը հանրության քննարկմանն է հանձնել Առողջության պահպանման քաղաքականության նախագիծը

Վերլուծելով Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության համակարգի ներկա վիճակը և արձանագրելով այս բնագավառում անհետաձգելի ու արմատական փոփոխությունների իրականացման անհրաժեշտությունը, Հայ Ազգային Կոնգրեսը հանրային քննարկման է ներկայացնում Հայաստանի Հանրապետությունում առողջության պահպանման քաղաքականության վերափոխումների վերաբերյալ հիմնադրույթները:

 
Ներկայում արձանագրվող ինչպես ժողովրդագրական, այնպես էլ առողջապահական ոլորտի վիճակը բնութագրող ցուցանիշները մտահոգիչ են, իսկ առաջիկա միտումները` տագնապահարույց: Սոցիալական կարևորագույն նշանակություն ունեցող այնպիսի հիվանդություններ, ինչպիսիք են սիրտ-անոթային համակարգի հիվանդությունները, չարորակ նորագոյացությունները, շարունակում են առաջնային տեղեր զբաղեցնել ընդհանուր մահացության կառուցվածքում, ընդ որում` տարեցտարի նկատվում է դրանց շարունակական աճի միտում:

Բնակչությանը մատուցվող բժշկական ծառայությունների որակը ոչ միայն պատշաճ մակարդակի վրա չէ, այլև առկա առողջապահական համակարգը, լինելով ծախսատար և միևնույն ժամանակ անարդյունավետ ու կոռումպացված, չի վայելում բավարար հանրային վստահություն: Առողջապահության ֆինանսավորումն իրականացվում է բացառապես պետական բյուջեի եւ ուղղակի վճարումների միջոցով, իսկ պետության կողմից առողջապահության համակարգին ուղղվող ֆինանսական միջոցները անբավարար են: Մինչդեռ ժամանակակից առողջապահական համակարգերի ֆինանսավորման բազմաձեւությունը ենթադրում է մասնավորապես պարտադիր բժշկական ապահովագրության առկայություն:

Անհանգստացնող են առողջապահության բնագավառում առկա մեծածավալ կոռուպցիան և ստվերային շրջանառությունը: Հասարակությունը, ի դեմս առողջապահության համակարգի, չի տեսնում քաղաքացու առողջության պահպանման հարցում պետության երաշխավորին` անկախ նրա սոցիալական կարգավիճակից:

 Առողջապահության համակարգը ավելին է, քան` բժշկական օգնության մատուցումը` ներառելով նաև հիվանդությունների կանխարգելումն ու առողջության ամրապնդումը: Հստակ գործող առողջապահության համակարգը հանդիսանում է առողջության բարելավման կարևորագույն պայման, այն փրկում է մարդկային կյանքեր, հետևաբար` պետությունը պարտավոր է ամեն ինչ անել արդյունավետ գործող առողջապահության համակարգ ունենալու համար, ինչը նաև տնտեսական զարգացման և բարեկեցության մակարդակի բարձրացման գրավականներից է: Անթույլատրելի է, որպեսզի մարդիկ առողջության վատացման հետևանքով և/կամ այն վերականգնելու համար հայտնվեն աղքատության եզրին:

 
Հետևաբար, օրակարգային են առողջապահությունում միջազգայնորեն ընդունված հիմնարար սկզբունքների՝ արդարության, սոցիալական համերաշխության, մատչելիության, հավասարության արմատավորման հիմնահարցերը: Այս առումով կարևոր է առողջության պահպանման խնդրում պետության և քաղաքացու իրավունքների և պարտավորությունների ներդաշնակումը:
 
Հայ Ազգային Կոնգրեսի` ստորև ներկայացված «Առողջության պահպանման քաղաքականություն» նախագիծը հիմնված է հետևյալ հիմնադրույթների վրա.
 

• Հասարակություն - առողջապահության համակարգ խաթարված հարաբերությունների վերականգնում:
• Առողջապահության քաղաքականության հիմքում` համերաշխություն, արդարություն, թափանցիկություն  և հանրության մասնակցություն:
• «Հիվանդապահությունից» անցում դեպի առողջության պահպանում
• Պարտադիր բժշկական ապահովագրական համակարգի ներդրում. հարուստը վճարում է աղքատի, հիվանդը` առողջի, աշխատողը` գործազուրկի և երիտասարդը` տարեցի համար:
• Պետության կողմից ոչ թե բուժհիմնարկների այլ քաղաքացիների ֆինանսավորում:
• Օլիգոպոլ/կորպորոկրատիկ առողջապահությունից անցում դեպի մրցակցային առողջապահություն:
• Պետության կողմից առողջապահական ծառայությունների որակի վերահսկողություն:
• Առողջապահության համակարգի արձագանքելիության մակարդակի բարձրացում  համահունչ բնակչության կարիքներին, պահանջներին և սպասելիքներին:

 
Հանրային առողջություն
 
1. «Հանրային առողջության պահպանման ծառայության» ստեղծում: Պետական հիգիենիկ-հակահամաճարակային համակարգի հիման վրա կձևավորվի նոր «Հանրային առողջության պահպանման ծառայություն»` օժտված հանրային առողջության այժմեական խնդիրներին արձագանքելու համար անհրաժեշտ նորացված գործառույթներով, այդ թվում` համաճարակաբանական իրավիճակի վերահսկում եւ բնակչության առողջության գնահատում, առողջության վրա ներազդող ռիսկի գործոնների կանխատեսում, հայտնաբերում, ուսումնասիրում եւ վերացում, հիվանդությունների կանխարգելում` առաջնային և երկրորդային կանխարգելիչ միջոցների կիրառմամբ: 
 
2. «Հանրային առողջության պահպանման ծառայության» գործառույթների ապակենտրոնացում: Մի շարք գործառույթներ կփոխանցվեն  առողջության առաջնային պահպանման օղակ (մասնավորապես անհատի առողջության պահպանման հարցերը, իրազեկումը և այլն), իսկ հիգիենիկ վերահսկման գործառույթները կպատվիրակվեն տեղական ինքնակառավարման մարմիններին: Ծառայության եւ նրա կողմից իրականացվող միջոցառումների ֆինանսավորումը կիրականացվի պետական բյուջեից, վճարովի ծառայությունների (լաբորատոր-գործիքային հետազոտություններ, փորձաքննությունների անցկացում եւ այլն) իրականացումից ստացված միջոցներից, ինչպես նաեւ ՀՀ օրենսդրությամբ չարգելված այլ աղբյուրներից:
 
3. Միջգերատեսչական նպատակային ծրագրերի իրագործում: Հաշվի  առնելով, որ ՀՀ-ում մահացության ընդանուր կառուցվածքում մինչև 70% կազմում են սիրտ-անոթային և ուռուցքային հիվանդությունները, կիրականացվեն առողջության առաջնային պահպանմանն ուղղված ազգային միջգերատեսչական նպատակային ծրագրեր, այդ թվում քաղցկեղի դեմ պայքարի, սիրտ-անոթային հիվանդությունների կանխարգելման, շաքարային դիաբետի, ինչպես նաև ծխախոտի, ալկոհոլի, թմրամիջոցների, ավելորդ քաշի վերահսկման ծրագրեր: Կկենսագործվեն նաև սոցիալական վտանգ ներկայացնող հիվանդությունների դեմ պայքարի ծրագրեր (տուբերկուլոզ, վիրուսային հեպատիտներ, ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ և այլն):
 
4. Դեռահասների եւ տարեցների առողջության պահպանում: Կիրականացվեն դեռահասների և տարեց մարդկանց առողջությունը պահպանող և կենսակերպի ակտիվությանը նպաստող պետական նպատակային ծրագրեր, որոնք միտված կլինեն ողջ կյանքի ընթացքում բնակչության առողջության ամրապնդմանն ու պահպանմանը, այդ թվում` երիտասարդության համար սոցիալ-կրթական հատուկ ծրագրերի իրագործումը, տարեցների ակտիվությանը, ինքնուրույնությանը և սոցիալական արդյունավետությանն ուղղված միջոցառումների իրականացումը: Պետությունը կորդեգրի երկարատև խնամքի կենտրոնների ստեղծման գաղափարը:
 
Առողջապահության համակարգի արդյունավետություն և բնակչությանը մատուցվող բժշկական ծառայությունների հասանելիություն և մատչելիություն
 
Պետությունը իր ֆինանսավորման ծավալներում կկատարի էական տեղաշարժ հիվանդի բուժման ծախսերից դեպի մարդու առողջության պահպանման ծրագրերի ֆինանսավորումը: Արդյունքում առողջության առաջնային պահպանման համակարգը կունենա շարունակական զարգացման հնարավորություն` լիարժեքորեն իրագործելու համար իր առջև դրված խնդիրները (հիվանդությունների հայտնաբերում և կանխարգելում, իմունիզացիա, առողջ ապրելակերպի խրախուսում, համայնքային առողջապահություն և այլն):
 
5. Ֆինանսական միջոցների կառավարում: Առողջապահության համակարգի արդյունավետությունը բարձրացնելու նպատակով կներդրվի ֆինանսավորման բազմաձևություն` պետական բյուջե, տեղական ինքնակառավարման մարմինների բյուջեներ, համավճարներ, բժշկական ապահովագրության միջոցներ, անհատական կուտակային բժշկական հաշիվներ և այլն: Դրան կնպաստի նաև պետական պատվերի տեղադրման մրցութային կարգի և մատուցվող ծառայությունների որակի և ծավալի ապահովման գործուն համակարգի ներդրումը: Կֆինանսավորվի ոչ թե բուժհիմնարկը, այլ` քաղաքացին: Կկանոնակարգվի նաև պետական պատվերով մատուցվող ծառայությունների գնագոյացման քաղաքականությունը` դրանով իսկ վերացնելով պետպատվերով բուժօգնություն ստացողներից հավելյալ առձեռն գումարներ վերցնելու արատավոր գործելաոճը:
 
6. Բժշկական օգնության հավաստագրային ֆինանսավորում: Պետությունը կանցնի հավաստագրային ֆինանսավորման` առողջապահության պետական բյուջեով հաստատված ամենամյա ծրագրի շրջանակներում։ Հավաստագիրը իբրև  մատուցված բժշկական ծառայությունների դիմաց վճարման միջոց ազատ ձևով կշրջանառվի արժեթղթերի շուկայում, սոցիալական ապահովագրության ոլորտում, առողջապահական բոլոր կազմակերպություններում եւ առաջին իսկ պահանջի դեպքում ենթակա կլինի պետության կողմից մարման։ Սրա արդյունքում կբարձրանա բժշկական ծառայությունների որակն ու մատչելիությունը, կբարելավվի ֆինանսական հոսքերի կառավարելիությունը, կնվազի կոռուպցիան։ Հավաստագրերը կտրվեն քաղաքացիներին, որոնց իրացման հիմքում կդրվի առողջապահական հիմնարկների մրցակցությունը:
Կդադարեցվի բուժհիմնարկների ուղղակի ֆինանսավորումը բյուջեից` բացառությամբ տարափոխիկ հիվանդությունների և տուբերկուլյոզի բուժում իրականացնողների:
 
7. Պարտադիր բժշական ապահովագրական համակարգի ներդրում: Կներդրվի պարտադիր բժշկական ապահովագրական համակարգ, որը հիմնված կլինի սոցիալական համերաշխության սկզբունքի վրա` երբ «առողջը վճարում է հիվանդի, հարուստը աղքատի, երիտասարդը տարեցի և աշխատողը գործազուրկի համար»: Պարտադիր բժշկական ապահովագրական միջոցները կձևավորվեն գործատուի և աշխատողի համատեղ վճարումներից: Այս համակարգը աստիճանաբար հնարավորություն կտա օրինականացնել և կառավարելի դարձնել այսօր անմիջականորեն բնակչության կողմից կատարվող ուղղակի և «ստվերային» բժշկական ծախսերը` բարձրացնելով դրանց օգտագործման արդյունավետւթյունը, կհաղթահարվի բուժօգնության դիմելու բնակչության  մոտ խորացող հոգեբանական արգելքը, կհավաքագրվեն լրացուցիչ ֆինանսական միջոցներ` բնակչության առողջության պահպանման համար, բուժօգնության դիմաց վճարները կդառնան առավել կանխատեսելի, անհատականացված և հասցեական: Պարտադիր բժշկական ապահովագրական համակարգի ներդրումը կիրականացվի փուլային եղանակով` աստիճանաբար ընդգրկելով հանրության տարբեր շերտեր և սոցիալական խմբեր: Պարտադիր բժշկական ապահովագրության ամենամյա ծրագիրը (սոցիալական խմբեր և հիվանդությունների  տեսակներ) կհաստատվի տարեկան բյուջեի հետ միասին:
 
8. Առողջության պահպանմանը ուղղվող ֆինանսական միջոցների կտրուկ աճ: Առողջապահության ոլորտի պետական բյուջետային ֆինանսավորումը կկազմի ՀՆԱ առնվազն 3%-ը (ներկայումս 1.6%)։ Արդյունքում, հաշվի առնելով առողջապահության համակարգի ֆինանսավորման բոլոր աղբյուրներից կատարվող հոսքերի ծավալը, առողջապահության ֆինանսավորումը կհասնի ՀՆԱ առնվազն 6%-ի։
 
Բժշկական օգնության և ծառայությունների որակի կառավարում
 
Բժշկական ծառայությունը յուրահատուկ «ապրանք» է, որի որակը և անհրաժեշտ ծավալները միջին սպառողի կողմից գնահատման  համար բարդ են` անհրաժեշտ են հատուկ գիտելիքներ: Պետությունը քայլեր կիրականացնի բժշկական օգնության որակի կառավարման նոր համակարգ ձևավորելու և ներդնելու ուղղությամբ, համարելով այն գերակա խնդիր:
 
9.  «Պետական առողջապահական գործակալության» կարգավիճակի փոփոխություն:  Ծառայությունների առաջարկի և գնման համակարգը ներդնելու նպատակով կվերանայվի պետական ֆինանսավորման շրջանակներում բժշկական օգնության գնորդ հանդիսացող և որակի վերահսկում իրականցնող Պետական առողջապահական գործակալության ենթակայությունը (ներկայումս այն հանդիսանում է ՀՀ առողջապահության նախարարության առանձնացված ստորաբաժանում): Այն կվերածվի գերատեսչական ենթակայությունից դուրս կարգավիճակ ունեցող կառույցի: Պարտադիր բժշկական ապահովագրության ներդրմանը զուգընթաց այն կձևափոխվի բժշկական ապահովագրության պետական հիմնադրամի:
 
10. Բժշկական ծառայությունների մատուցման գործելակարգերի կիրառում:  Որակի բարելավման և վերահսկման նպատակով կմշակվեն և կներդրվեն հիվանդությունների վարման գործելակարգեր, բժշկա-տնտեսագիտական չափորոշիչներ, ինչը հնարավորություն կտա մինչև 30%-ով կրճատել բժշկական օգնության փոխհատուցման չհիմնավորված ծախսերը:
 
11. Բժշկական ծառայությունների առաջարկի և պահանջարկի ներդաշնակում: Բժիշկների եւ բուժհիմնարկների կողմից  բժշկական ծառայությունների սպառումը անհիմն ուռճացնելու միտումներից (չհիմնավորված կոնսուլտացիաներ, լաբորատոր-գործիքային հետազոտություններ և այլն) խուսափելու նպատակով կներդրվի բժշկական օգնության և ծառայությունների առաջարկի և գնման համակարգ: Պետությունը բոլոր բուժհիմնարկներում (անկախ սեփականության ձևից ) կվերահսկի հիվանդների բուժման որակը:
 
12. Բժշկական ծառայությունների որակի վերահսկման գործառույթի ապակենտրոնացում: Այլ աղբյուրներից (կամավոր ապահովագրություն, անհատական կուտակային բժշկական հաշիվներ և այլն) ֆինանսավորվող բժշկական ծառայությունների որակի վերահսկման գործառույթը կվերապահվի նաև ֆինանսավորումն իրականացնող համապատասխան կառույցներին:
 
13. Հասարակական վերահսկողության խթանում: Բժշկական օգնություն և ծառայություններ մատուցողների եւ դրանցից օգտվող անձանց պարտականությունների եւ իրավունքների ներդաշնակությունը ապահովելու նպատակով պետությունը կնպաստի մասնագիտական ասոցիացիաների (միությունների) և պացիենտների իրավունքների խնդիրներով զբաղվող կազմակերպությունների ձևավորմանը եւ նրանց դերի բարձրացմանը: 
 
14. Մասնագիտական գործունեության լիցենզավորման համակարգի վերանայում: Կներդրվի առողջապահական մասնագետների անհատական լիցենզավորման, ինչպես նաև առողջապահական կազմակերպությունների հավաստագրման համակարգերը: Կվերանայվեն առողջապահական հաստատությունների լիցենզավորման ընթացակարգերը` լիցենզիայի շնորհման գործցընթացը դարձնելով առավելապես թափանցիկ, ինչը թույլ կտա նվազագույնի հասցնել կոռուպցիոն ռիսկերը:
 
Դեղային քաղաքականություն և սննդի անվտանգության հիմնախնդիրներ
 
Պետությունը կարևորում է բնակչությանը արդյունավետ, անվտանգ, որակյալ և ֆիզիկապես ու ֆինանսապես մատչելի դեղամիջոցներով ապահովելու, ինչպես նաև սննդի անվտանգության երաշխավորման խնդիրները:
 
15. Դեղորայքային ապահովության պետական ֆինանսավորման աճ: Կմշակվի և կիրականացվի «Բնակչության դեղորայքային ապահովվածության ու մատչելիության պետական նպատակային ծրագիր», ինչին կտրամադրվի պետական բյուջեից  առողջապահությանը հատկացված  միջոցների առնվազն 10%-ը, ներկայիս 6.5%-ի դիմաց:
 
16. Դեղաբուժության արդիականացում: «Հիմնական դեղերի ցանկի» վերանայման հաճախականությունը 2 տարվա փոխարեն  կսահմանվի 1 տարի: Դրա մեջ կընդգրկվեն բուժական պրակտիկայում հաստատված առավել արդյունավետ եւ մատչելի բոլոր այն դեղամիջոցները, որոնք անհրաժեշտ են պետական նպատակային ծրագրերի շրջանակներում հիվանդությունների լիարժեք և շարունակական բուժման համար:
 
17. Դեղորայքային ապահովվածության սոցիալական ուղղվածության խթանում: Կվերանայվի «Անվճար կամ արտոնյալ պայմաններով դեղորայքի տրամադրման կարգը»` այն դարձնելով առավելագույնս արդար, կոռուպցիոն ռիսկերից զերծ և ճկուն, որպեսզի անվճար կամ արտոնյալ պայմաններով դեղորայք ստացողները բժշկի նշանակած դեղերը ստանան ողջ ծավալով եւ տեսականիով եւ ստիպված չլինեն հավելյալ չնախատեսված ֆինանսական միջոցներ ծախսել իրենց անհրաժեշտ դեղորայքը ձեռք բերելու համար:
 
18. Դեղերի մատչելիության մակարդակի բարձրացում: Դեղերի ֆինանսական մատչելիությունն ապահովելու նպատակով կներդրվեն դեղերի գների կարգավորման միջազգային պրակտիկայում ընդունված ու կիրառվող արդյունավետ մեխանիզմներ: Դրանց թվում կիրականացվեն հետեւյալ միջոցառումները. կսահմանվեն դեղերի մեծածախ եւ մանրածախ առեւտրային վերադիրների չափերը, կկիրառվեն անվճար կամ արտոնյալ կերպով բաց թողնվող դեղերի “պոզիտիվ” ցանկերը, որոնցում ընդգրկված դեղերի գները կլինեն նկատելիորեն ցածր շուկայական գնից, կամրագրվեն դեղերի արտադրությամբ զբաղվող կազմակերպությունների շահութաբերության նորմերը, կիրականացվի “Հիմնական դեղերի ցանկում” ընդգրկված դեղերի գների պետական գրանցումը, կկիրառվեն բնակչության կողմից դեղերի սահմանված նվազագույն գների լրավճարների չափերը եւ այլն: Իսկ դեղերի ֆիզիկական մատչելիությունն ապահովելու, մասնավորապես գյուղական, հատկապես հեռավոր և սահմանմերձ շրջանների բնակչությանը անհրաժեշտ դեղերով ապահովելու նպատակով կմշակվեն եւ կներդրվեն դեղատների տեղադրման չափորոշիչներ:
 
19. Դեղաշրջանառության մասնագիտական հսկողության համակարգի ներդրում:  Բնակչությանը արդյունավետ, անվտանգ եւ որակյալ դեղամիջոցներով ապահովելու նպատակով կներդրվեն դեղագործական գործունեություն իրականացնող կազմակերպությունների տեսչական հսկողության, ինչպես նաեւ դրանց մասնագիտական գործունեության գնահատման համակարգեր:
 
20. «Դեղամիջոցների և սննդի անվտանգության պետական գործակալության» հիմնում: ՀՀ առողջապահության և գյուղատնտեսության նախարարությունների համապատասխան ստորաբաժանումների վերակազմավորման միջոցով կձևավորվի «Դեղամիջոցների և սննդի անվտանգության պետական գործակալություն»: Այն կիրականացնի մշտական միօրինակացված մոնիտորինգ և վերահսկում ինչպես  հանրապետությունում արտադրվող, այնպես էլ  ներկրվող դեղերի, սննդային հավելումների և սննդի որակի ու անվտանգության նկատմամբ, ինչը կապահովի դրանց առավելագույն օգտակարությունը և անվնասությունը բնակչության համար, ինչպես նաև կազատի արտադրողներին և ներմուծողներին մի քանի պետական գերատեսչությունների կողմից վերահսկվելու ավելորդ անհրաժեշտությունից:
 
Մարդկային ներուժ
 
Հաշվի առնելով առողջապահական մասնագետների կարևորագույն և անգնահատելի դերը բնակչությանը մատուցվող ծառայությունների որակի ապահովման գործում, պետությունը պատշաճ ուշադրություն կդարձնի այդ ոլորտի հիմնախնդիրներին և գործուն միջոցներ կձեռնարկի դրանք առավելագույնս լուծելու համար:
 
21. Մասնագիտական ներուժի կառավարման կատարելագործում: Կվերանայվեն բժշկական կրթության պետական պատվերի տեղադրման չափանիշները և ընթացակարգերը: Մասնագետների պահանջարկը կորոշվի միջազգայնորեն կիրառվող մոդելավորման մեթոդներով: Պետական պատվերով սովորողների հետ կկնքվեն պարտադիր իրավաբանական ուժ ունեցող պայմանագրեր, որոնցով ապագա մասնագետները կպարտավորվեն ուսումն ավարտելուց հետո պայմանագրով հաստատված ժամկետում աշխատել ՀՀ առողջապահության նախարարության կողմից նշանակված բուժհաստատությունում:
 
22. Բժշկական կրթության շարունակականության խթանում: Առողջապահական անձնակազմի մասնագիտական հատկանիշների բարելավման համար կիրականացվի բժշկական կրթության, հետդիպլոմային մասնագիտացման և շարունակական մասնագիտական զարգացման ծրագրերի վերանայում` դրանք համապատասխանեցնելով միջազգայնորեն ընդունված չափանիշներին:
 
23. Բուժաշխատողի հասարակական դիրքի բարձրացում եւ կենսամակարդակի բարելավում: Կբարձրացվեն առողջապահական մասնագետների աշխատավարձերը: Վարձատրությունը հիմնված կլինի, ինչպես մասնագետների կրթության, աշխատանքային փորձի, այնպես էլ նրանց կատարած փաստացի աշխատանքի վրա: Դա կհաշվարկվի ինչպես բնակչության առողջական, այնպես էլ կատարողականի ցուցանիշներով: Բուժաշխատողների օրինական եկամուտները կհասցվեն այնպիսի մակարդակի, որը կընձեռի իրենց առաքելությանն արժանի կենսամակարդակի ապահովում:
 
Օրենսդրական փոփոխություններ
 
Մարդու, որպես բժշկական օգնություն ստացողի իրավունքների և առողջապահական համակարգի, որպես բժշկական ծառայություններ մատուցողի պարտականությունների իրավական ներդաշնակությունն ապահովելու նպատակով կնորացվի օրենսդրական դաշտը:
 
24. Վերափոխումների օրենսդրական ապահովում: Կընդունվեն «Առողջապահության մասին», «Հանրային առողջապահության մասին», «Բժշկական ապահովագրության մասին», «Բուժաշխատողների և դեղագործների մասնագիտական ռիսկերի ապահովագրության մասին», «Դեղերի եւ սննդային հավելումների մասին» օրենքներ:
 
25. Ծրագրի հանրայնացում եւ հաշվետվողականություն: Կառավարությունը հանրությանը կներկայացնի ամենամյա զեկույցներ ՀՀ բնակչության առողջության վիճակի և առողջապահական ծրագրերի իրականացման վերաբերյալ:
Վերոնիշյալ ծրագրային քայլերի իրականացման արդյունքում տաս տարվա ընթացքում ակնկալվող որոշ արդյունքներ .
 

• «Հանրային առողջության պահպանման ծառայության» ստեղծում,
• «Դեղամիջոցների և սննդի անվտանգության պետական գործակալության» ստեղծում:
• Պարտադիր բժշկական ապահովագրության ներդրում:
• Մանկական մահացության ցուցանիշի նվազեցում` ներկայիս 10.8-ից մինչև 7.0 (24%)` հազար կենդանածին երեխայի հաշվով,
• Մայրական մահացության ցուցանիշի նվազեցում ներկայիս 27.2-ից մինչև 10.3` հարյուր հազար կենդանածիների հաշվով,
• Ծխախոտի օգտագործման տարածվածության նվազեցում տղամարդկանց շրջանում ներկայիս 55-57%-ից մինչև 40%, տասը տարվա ընթացքում` մինչև 15-17%,
• Մինչև 70 տարեկան բնակչության շրջանում մահացության նվազեցում սիրտ-անոթային հիվանդություններից 40%-ի, իսկ չարորակ նորագոյացություններից` 20%-ի չափով,
• Բժիշկների և բուժքույրերի թվաքանակի հարաբերակցության փոփոխություն 1 բժշկին 3 բուժքույր հաշվարկով, ներկայիս 1:1.4-ի փոխարեն,
• Պետական բյուջեից առողջապահության ոլորտին տրամադրվող միջոցների մակարդակի ավելացում առնվազն մինչև ՀՆԱ-5%-ի  չափով,
• Երկարատև խնամքի կենտրոնների ստեղծում

Հարցեր, պատասխաններ, մեկնաբանություններ