Պատմության էջերից
Մեր նախնիները քաղցկեղով հիվանդանում էին դեռեւս 255 մլն տարի առաջ. հետազոտություն. news.am

Թրատամ դինոզավրերի ատամների վրա անսովոր պալարները վկայում են այն մասին, որ մեր նախնիներն ու դրանց մոտ ազգակիցները քաղցկեղով հիվանդանում էին դեռ 255 մլն տարի առաջ, ասված է JAMA Oncology-ում լույս տեսած հոդվածում։
Սիեթլում Վաշինգթոնի համալսարանի մասնագետ Մեգան Ուիթնիի խոսքով՝ այդ բացահայտումը պատահական է եղել, երբ փորձել է հասկանալ, թե ինչպես են առաջացել ժամանակակից կաթնասունների ատամները, ու արդյո՞ք մեր մոտավոր ազգակիցների` սինափսիդների, դիմածնոտային համակարգի հետ նմանություններ կան։
Դրա համար Ուիթնին եւ նրա գործընկերները կաթնասուններին առավել նման գորգոնոպսների մի քանի լավ պահպանված գանգ էին հավաքել եւ ուսումնասիրել նրանց ատամների կառուցվածքը, նաեւ այն, թե ինչպես են դրանք ամրացած գանգին։
Գիտնականները բացատրում են, որ ատամները ծնոտին ամրանալու ձեւը սողուններին եւ կաթնասուններին տարբերակող հիմնական հատկանիշներից է։ Դինոզավրերի եւ ժամանակակից սողունների ատամներն անմիջականորեն սերտաճում են ծնոտի հետ՝ ձեւավորելով մեկ միասնություն։ Մարդու ատամները ծնոտին միանում են հատուկ միակցող հյուսվածքով, որն ատամները պահում է լնդերի ներսում։
Փորձելով բացատրել, թե արդյո՞ք թրատամ սողունները կապ ունեն մարդու կամ դինոզավրերի հետ, գիտնականները գորգոնոպսի ծնոտներից մեկը սղոցել են մանր մասերի եւ ուսումնասիրել ոսկրային հյուսվածքի յուրաքանչյուր հատված։ Ուսումնասիրելով ատամների արմատները՝ Ուիթնին նկատել էր, որ դրանց վրա սխալ աճած ոսկրային «պղպղջակներ» կան։
Երբ գիտնականները դրանք ուսումնասիրել էին մանրադիտակի տակ, հայտնաբերել էին, որ այդ «պղպջակներն» իրենց կառուցվածքով մանր ատամներ են հիշեցնում, որոնք կազմված են արծնից, կակղանից եւ այլ հյուսվածքներից, որոնք հնարավոր է գտնել նաեւ նորմալ ատամներում։
Ի սկզբանե հնէագետները չգիտեին, թե ինչ են իրենցից ներկայացնում նման «նանոատամները», սակայն հետո նրանք նման լուսանկարներ էին գտել, որոնք բացահայտում են այդ խորհրդավոր կառուցվածքների գաղտնիքը։ Այդ գոյացությունները հաճախ առաջանում են մարդու լնդային հյուսվածքներում եւ աճում ատամների վրա, ինչը սովորաբար չի խանգարում ատամների նորմալ աշխատանքին եւ ցավի զգացողություններ չի առաջացնում։
Ամենայն հավանականությամբ, նման խնդիրներ են ունեցել նաեւ մոտավորապես 255 մլն տարի առաջ Երկիր մոլորակի վրա ապրած թրատամ սողունները։ Ամենայն հավանականությամբ, քաղցկեղն ու ուռուցքների այլ տեսակները եղել են մեր նախնիների բազմաբջիջ կյանքում նրանց աշխարհ գալու պահից, նշում են հոդվածի հեղինակները։

Կարդացեք նաև

Էրիխ Ֆրոմմը XX դարի մեծագույն սոցիալական հոգեբաններից է, «հումանիստական հոգեվերլուծության», նեոֆրեյդիզմի հիմնադիրներից (Կ. Խորնիի և Գ. Սալլիվանի հետ միասին)...


«Հերացի» վերլուծականը «Մեր մեծերը» շարքի շրջանակում ձեր ուշադրությանն է ներկայացնում մի մարդու, որը մոտ 50 տարի առաջ հայտնագործել է մագնիսառեզոնանսային...


Պոլ Բրեգգը Ամերկայում առողջ սնունդ ընդունելու շարժման հիմնադիրներից է: Նրա կողմից մշակվել են մարմնի դիմադրողականությունը բարձրացնելուն նպաստող քաղցի և շնչառության հատուկ մեթոդներ...


1928 թ. այս օրը երկրագնդում բնակվող և վիտամին D-ի պակասությամբ տառապող բոլոր բնակիչները նվեր ստացան: Փետրվարի 5-ին մարդու սննդակարգի համար անփոխարինելի այս վիտամինը...


1944 թ. փետրվարի 4-ին լույս տեսավ ԱՄՆ «The Journal of Experimental Medicine» ամսագիրը, որտեղ կենսաբանության մեջ կարևոևագույն հայտնագործման մասին հոդված էր տպագրված...


Ջեյմս Ջերոմ Գիբսոնն առաջին հերթին հայտնի է ընկալման հետազոտություններով և տեսություններով: Հոգեբանության մեջ նոր ուղղության առաջատարը դարձավ, ով ընկալումը դիտում էր որպես հետևություններ...


Հնագույն ռուսական համալսարանի հիմնադրման մեջ մեծ դեր է խաղացել Միխայիլ Լոմոնոսովը, ինչի համար էլ Մոսկվայի պետական համալսարանը կրում է նրա անունը...


Այսօր բժշկի մասնագիտության մեջ կանայք ավելի շատ են, քան՝ տղամարդիկ: Չէ̉ որ երբևէ այն միայն տղամարդկանց իրավասությունն էր: Առաջին դիպլոմավորված կին-բժիշկը Էլիզաբեթ Բլեկվելլն էր...


Իոհանն Պեստալոցցին, տարրական կրթության դիդակտիայի հիմնադիրներից մեկը, ծնվել է 1746թ. հունվարի 12-ին Ցյուրիխում: Կարոլինում քոլեջի (կոլեգիայի) երկու դասընթացներ ավարտելուց հետո գլխավորել է Նյոյհոֆում...


ահարաշի Մահեշ Յոգին ծնվել է 1917 թ. հունվարի12-ին: Ալլահաբադի համալսարանում քիմիա և ֆիզիկա է ուսումնասիրել: Նա հոգևոր ուսուցիչներով շատ էր հետաքրքրվում և ցանկանում էր նրանց աշակերտը լինել: Իմանալով, որ Մեծն գուրու...


Կլոնավորումը գենետիկական բնութագրերի նույնական հավաքածուի և արտաքինի ամբողջական վերարտադրությունն է: Մարդու կլոնավորման տեխնոլոգիան դեռևս մշակված չէ: Եվ այստեղ առաջանում են ինչպես տեսական...


Կարլ Ռոջերսը ծնվել է 1902 թ. հունվարի 8-ին Իլինոյս նահանգում: Նա սովորել է Վիսկոնսինի համալսարանում և պատրաստվում էր քահանայի կարիերային՝ Նյու-Յորքի ճեմարանում: Ճեմարանում հետաքրքրվեց հոգեբանությամբ և ընդունվեց...


Նույնիսկ ամենահին ժամանակներում մարդիկ երազում էին սերնդի շարունակության մասին, և, չնայած այն ժամանակ անբուժելի անպտղությանը, ձգտում էին ցանկացած ճանապարհով երկար սպասված ժառանգների լույս աշխարհ գալուն...


Լուի Բրայլի անունը բոլոր նրանց, ովքեր կորցրել են իրեն տեսողությունը, հայտնի է և հարգված: Ի վերջո, այս մարդը կույրերին զարգանալու, կարդալու, նոտաներով երաժշտություն նվագելու հնարավորություն է տվել...


Անգամ վաղ անցյալում մարդիկ երազում էին ցեղի շարունակության մասին, ձգտում էին ցանկացած ճանապարհով ունենալ երկար սպասված ժառանգներին: Առաջին սուրոգատ մայրը հայտնվել է Քրիստոսի ծննդից 2000 տարի առաջ...





ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ՀՈԴՎԱԾՆԵՐԸ
-
Ժողովրդական դեղամիջոցներ
-
Հղիություն. 4-րդ ամիս
-
Հղիություն. 7-րդ ամիս
-
Կոճապղպեղ նույնն է՝ իմբիր, Ginger եւ Zingiber Officinale
-
«Արագիլ» հիմնադրամը ստեղծված է՝ օգնելու անպտղությամբ տառապող զույգերին. Կարինե Թոխունց
-
Հղիություն. 6-րդ ամիս
-
Հղիություն. 2-րդ ամիս
- 4-7 ամսական երեխաների սնուցումը
-
Ամուսնական առաջին գիշերը
-
Ընկերության մասին
-
Խնձորը` պզուկների դեմ. ազատվիր նրանցից 1 գիշերվա ընթացքում
-
Ինչպես ազատվել անցանկալի մազերից
-
Պարզվում է ապագա երեխայի սեռը կախված է մայրիկի սնունդից
-
Դդում
-
Հիվանդություն, որը փոխում է մեր կյանքը` կրծագեղձի քաղցկեղ
-
Կոճապղպեղ՝ նիհարելու համար (կոճապղպեղի թեյ)
-
Սեռական գրգռում
-
Արգանդի միոմա. նախանշանները, պատճառներն ու բուժումը
-
Երիցուկ դեղատնային - Ромашка аптечная - Matricaria chamomilla L.
-
Չիչխանի օգտակար հատկությունները
-
Հղիություն. 1-ին ամիս
-
Քարավուզ (նույն ինքը՝ նեխուր)
-
Ինչպես ազատվել բերանի վատ հոտից`պարզ միջոց
-
Դիմակներ` մազերի համար
-
Կրծքի ցավե՞ր ունեք. ինչ անել
-
Ընդհանուր տեղեկություններ մարմնի համակարգերի մասին
-
Հեշտոցային արտադրության պատճառները. մասնագետի անդրադարձը
- Բերանի խոռոչի լորձաթաղանթի ախտահարումը սովորական բշտախտի ժամանակ (սկիզբը` նախորդ համարում)
-
Հիվանդություն, որի համար պետք չէ ամաչել (թութք)
-
Ընտրություն ըստ հորոսկոպի
-
Հղիությունը և նախապատրաստվելը դրան
- Խոսենք այդ մասին. ձեռնաշարժություն
-
Երբ գլխացավն ախտանիշ է: Հանճարեղ և օժտված մարդկանց հիվանդություն
-
Լեղաքարային հիվանդություն. բուժման մեթոդները
-
Սեռական թուլության առաջին նախանշանները. news.am
-
Ուլտրաձայնային դոպլերոգրաֆիա (երկակի (դուպլեքս) անոթների)
-
Էկզեմայի տեսակները և բուժումը
-
Իրիդիոսքրինինգ
-
ՈւՆԱԲԻ: Արևելյան բժշկության գաղտնիքները
-
Գամմա-դանակը նշտարի փոխարեն