Ընտանեկան բժիշկների հայկական ասոցիացիայի և Վիկտորիա Քոնսալթինգ ընկերության կողմից կազմակերպած «Հրատապ խնդիրներն ընտանեկան բժշկի պրակտիկայում» գիտաժողովը

Ընտանեկան բժիշկների հայկական ասոցիացիայի ամենամյա համաժողովի շրջանակներում Վիկտորիա Քոնսալթինգ մարքեթինգային ընկերությունը կազմակերպեց «Հրատապ խնդիրները ընտանեկան բժշկի պրակտիկայում» գիտաժողովը:

Գիտաժողովի բանախոսներն էին Վրաստանից հրավիրված  բ.գ.դ. Մարինա Կորտուշվիլին և Թբիլիսիի Ն.Կիպշիդզեի անվան Կենտրոնական Համալսարանական հիվանդանոցի պրոֆեսոր, բ.գ.դ., Կարաման Պագավան: Գիտաժողովի զեկույցների թեմաները քննարկեցինք բանախոսների հետ:

Կարաման Պագավա, բ.գ.դ., պրոֆեսոր

–   Պրոֆեսոր Պագավա, ողջունում եմ Ձեր այցը Հայաստան, կարծում ենք այն ծառայեց իր նպատակին, և մեր բժիշկների հետ համատեղ աշխատանքն արդյունք տվեց:

–   Շատ շնորհակալ եմ: Ինձ համար մեծ պատիվ է Հայաստանում գտնվելը: Ի դեպ, ես Հավլաբարում եմ ծնվել, այնպես որ` փոքր-ինչ հասկանում եմ նաև հայերեն: Բացի փորձի փոխանակումից, որ ստացանք հայ բժիշկների հետ հանդիպումների արդյունքում,  այստեղ նաև մարդկային շփում ենք գտնում, ինչն ինձ համար շատ հաճելի է: Ամենակարևորը մարդկանց միջև կապն է, մարդկային հարաբերությունները: Իսկ աշխատանքային առումով` այն երկկողմանի օգտակար եղավ:

–   Ձեր զեկույցի թեման` հազը, բավականին մեծ առողջապահական խնդիր է, սակայն հաճախ չի ընկալվում իր ողջ բարդությամբ և նշանակությամբ: Ի՞նչ եք ներկայացնել Ձեր զեկույցում:

–   Այսօր ներկայացրել եմ հազը, հազի վարումը և բուժումը, որն ամենահաճախ հանդիպող ախտանիշներից է: Դուք ճիշտ նշեցիք, որ երբ խոսում ենք հազից, շատերի մոտ  թյուր կարծիք կա, թե դա սովորական, ոչ նշանակալից երևույթ է: Իրականում հազը որպես ախտանշան կարող է ի հայտ գալ ինչպես թեթև, այնպես էլ ծանր հիվանդությունների ժամանակ, լինելով անգամ ուռուցքի առկայության լրաբեր: Հազի դրսևորման բոլոր դեպքերի ժամանակ պետք է հետազոտություն անցնել: Առանց լավ ախտորոշման անհնար է պատկերացնել նաև ճիշտ բուժումը:

–   Հազի առկայության դեպքում բուժման ինչպիսի՞ նոր մեթոդներ կան այսօր:

–   Մեթոդները տարբեր են, սակայն մի պարզ մոտեցում կա՝ մեր ժամանակներում հիվանդն ուզում է մաքսիմալ արագ բուժում: Կարևորն այն է, որ փոխվել են կյանքի նկատմամբ մոտեցումները, բոլորն ուզում են կյանքի բարձր որակ, դրան հասնելու համար չցանկանալով անգամ դեղորայքային բուժում ստանալ: Որպեսզի բուժումն ընդունելի լինի հիվանդի կողմից, այն պետք է մաքսիմալ անվտանգ լինի և միաժամանակ միտված լինի մի քանի խնդիրների լուծմանը: Հենց այս հարաբերակցության մեջ այսօր ներկայացրեցի «Մելոն» դեղամիջոցը, որը հետաքրքիր առանձնահատկություն և առավելություն ունի: «Մելոնը» 3 դեղամիջոցների համակցություն է, որոնցից յուրաքնաչյուրն ազդում է կոնկրետ խնդրի վրա: Այսինքն հիվանդը՝ ընդունելով մեկ հաբ, ստանում համակցված բուժում:

Մարինա Կորտիշվիլին, բ.գ.դ.

–   Ներկայացրեք, խնդրեմ, Ձեր զեկույցի թեման և նրա  կարևորությունը:

–   Այսօր խոսեցի տրանկվիլիզատորների մասին: Այս դեղորայքային խումբն արդիական է ու հրատապ, սակայն հաճախ նշանակվում է չհիմնավորված, ոչ ճիշտ դեղաչափերով, երբեմն՝ երկարատև, երբեմն էլ ընտրվում է ոչ տեղին տրանկվիլիզատոր: Այդ իսկ պատճառով առաջանում են բարդություններ ու դեղամիջոցից կախվածություն: Եթե այս ամենին ավելացնենք, որ մեր կյանքում քրոնիկ սթրեսային իրավիճակները ծանրակշիռ շատացել են, ինչն անխուսափել է դարձնում այս խմբի դեղամիջոցի կիրառումը, պատկերն ավելի քան պարզ կդառնա:

–   Եթե համեմատենք տրանկվիլիզատորները հակադեպրեսանտների հետ…

–   Բոլոր տրանկվիլիզատորները քիչ թե շատ ունենում  են հակադեպրեսանտային ազդեցություն: Իրականում սրանք բոլորովին տարբեր դեղամիջոցներ են: Հակադեպրեսանտի գլխավոր նպատակը հիվանդին դեպրեսիվ վիճակից դուրս բերելն է, իսկ նյարդային իրավիճակներում ոչ միշտ է, որ ուղեկցում դեպրեսիան, այլ արող է լինել, օրինակ՝ վախ, անհանգստություն, լարվածություն: Նման դեպքերում հիվանդին բուժում նշանակելիս պետք է ընտրել տրանկվիլիզատոր, այն էլ՝ ճիշտ տրանկվիլիզատոր, քանի որ հիվանդի վրա նրա յուրաքանչյուր խումբ կարող է թողնել տարբեր ազդեցություն: Երբեմն անգամ բժիշկներն են շփոթում հակադեպրեսանտները տրանկվիզիլիզատորների հետ, ինչն անընդունելի է:

Նախքան զեկուցումներին անցնելը, Անի հյուրանոցի կոնֆերանս դահլիճում տեղի ունեցավ «Ընտանեկան բժիշկների հայկական ասոցիացիայի»  համագումարը, որը վարեց ասոցիացիայի նախագահ, բ.գ.դ., պրոֆեսոր Սամվել Հովհաննիսյանը:

Մեզ հետ զրույցում  Սամվել Հովհաննիսյանը պատմեց ասոցիացիայի ստեղծման և զարգացման պատմությունը, ներկայացրեց առկա խնդիրներն ու առաջիկա անելիքները:

–   Պարոն Հովհաննիսյան, այսօր ասոցիացիայի հերթական համագումարն է, ի՞նչ հարցեր են բարձրացվել:

–   Այսօր ընտանեկան բժիշկների հայկական ասոցիացիայի հերթական տարեկան համագումարն էր, որի ընթացքում քննարկվեցին կլինիկական և կազմակերպչական հարցեր: Քանի որ մասնագիտությունը համեմատաբար նոր է, կազմակերպչական հարցերը բազմաթիվ են: Քննարկեցինք ընտանեկան բժիշկների առօրյա գործունեության մեջ հանդիպող խնդիրները՝ փորձելով միասին լուծումներ գտնել: Քնարկեցինք նաև անհետաձգելի իրավիճակների հետ կապված խնդիրներ, որոնք վերաբերում են հազին և հոգեհուզական խնդիրներին: Այսօրը կարևորվեց ևս մեկ որոշմամբ. 2 տարին մեկ անգամ մեր ասոցիացիան կկազմակերպի վերընտրություն, որի արդյունքում կընտրվեն ասոցիացիայի նախագահ, վարչության և վերահսկիչ հանձնաժողովի աշխատակիցներ:

–   Ովքե՞ր էին հավակնում նախագահի պաշտոնին:

–   Թեկնածուները նախապես չեն առաջադրվել: Նախատեսվել է բաց և ազատ քվեարկություն:

–   Ներկայացրեք, խնդրե՛մ, Ընտանեկան բժիշկների հայկական ասոցիացիայի պատմությունից:

–   Ասոցիացիան հիմնադրվել և գրանցվել է արդարադատության նախարարությունում 1999թ.: Կազմակերպությունն անկյունքարային նշանակություն է ունեցել Հայաստանում ընտանեկան բժշկության ներդրման և կայացման գործում: Մի խումբ մասնագետների հետ` մոտ 45 բժիշկ, հավաքվեցինք և որոշեցինք ստեղծել ընտանեկան բժիշկների հայկական ասոցիացիան: Այսօր կազմակերպությունն ունի 180 անդամ: Մենք կարողացանք համախմբել առաջին օղակի բժիշկներին, կարողացանք բարձրացնել նրանց դերն ու նշանակությունը հասարակության մեջ, մեր ձայնը լսելի դարձնել հասարակությանը և պետական կառույցներին:

Ամենամյա հանրագումարները նպատակ ունեն բժշկին հասանելի դարձնել թե՛ ախտորոշման, թե՛ բուժման նորագույն մեթոդների մասին տեղեկատվությունը:

–   Ի՞նչ նվաճումներ և ձեռքբերումներ գրանցվեցին այս ճանապարհին:

–   Ձեռքբերում է այն փաստը, որ ընտանեկան բժշկությունը Հայաստանում արդեն կայացած ոլորտ է: Եթե նախկինում առաջանային օղակի բժիշկները փոքր-ինչ անտեսվում էին, այժմ վերապատրաստված ընտանեկան բժիշկները շատ ավելի ինքնավստահ են գործում և բարձր պահում իրենց վարկանիշը:

–   Ընտանեկան բժշկությունը Հայաստանում կայացե՞լ է:

–   Գյուղական վայրերում այն լիարժեք գործում է, որտեղ բժիշկները ծավալուն աշխատանք են տանում, նաև՝ ըստ արժանվույն վարձատրվում: Մասնագիտությունը թեև նոր, բայց խոստումնալից է: Ընտանեկան բժշկությունը զարգանում է նաև կադրային տեսանկյունից: Մայրաքաղաքում այն դեռևս կայացման փուլում է:

–   Ո՞րնէ ասոցիացիայի գերնպատակն առաջիկայում:

–   Պետք է գտնել և մշակել ուղիներ, որպեսզի քաղաքային վայրերում ևս զարգանա ընտանեկան բժշկությունը:

–   Ամփոփելով զրույցը` ի՞նչ ակնկալիքներ ունեք այս գիտաժողովից:

–   Վստահ եմ, որ ևս մեկ անգամ մեր ընդհանուր հանդիպումը, շփումը կտա զգալի արդյունք: Երբ յուրաքանչյուրն իր մարզում, իր բժշկական հաստատությունում  միայնակ աշխատում է, նա չի զգում, որ ընդհանուր հանրության, մի կառույցի մասնիկ է: Անգամ պարզ մարդկային շփումը տալիս է դրական արդյունք: Այստեղ բժիշկները կարող են ներկայացնել պրակտիկայում հանդիպած խնդրահարույց իրավիճակները, կարծիքներ փոխանակել, կիսվել մասնագիտական փորձով: Քննարկվեցին նաև առաջիկա անելիքները, նպատակները, նրանց հասնելու ուղիներն ու միջոցները:

«Վիկտորիա Քոնսալթինգ» ընկերության ներկայացուցիչ Հայկ Հովհաննիսյան:

–   Ի՞նչ խնդիրների լուծումներ են կապում Վիկտորիա Քոնսալթինգին ընտանեկան բժշկությանը:

–   Արդեն տասնամյակից ավելին է, ինչ մեր երկրում զարգանում է բժշկության նոր ճյուղը` ընտանեկան բժշկությունը: Այս ոլորտում դեռևս շատ բացեր կան, հատկապես մարզերում տեղեկացվածության պակաս կա: Վիկտորիա Քոնսալթինգը փորձում է հնարավորինս լրացնել բացը և այդ նպատակով այսօր Հայաստան է հրավիրել 2 առաջավոր վրացի մասնագետների, ովքեր ներկայացրեցին տրանկվիլիզատորներին և հազի թերապիային վերաբերող զեկույցներ:  

–   Ինչո՞վ է պայմանավորված թեմաների ընտրությունը:

–   Տրանկվիլիզատորները մեր երկրում առհասարակ լայն կիրառություն չունեն՝ ի տարբերություն հակադեպրեսանտների, որոնց մասին ավելի շատ է խոսվում, թեպետ տրանկվիլիզատորներն ավելի անվնաս են և լայն կիրառություն ունեն ամբողջ աշխարհում՝ հատկապես ընտանեկան բժշկության ոլորտում:

–   Ներկայացրեք, խնդրեմ, նշակետային դեղամիջոցներ, որոնք թիրախային են ընտանեկան բժշկի պրակտիկայում:

–   Քանի որ ընտանեկան բժիշկները բազմապրոֆիլ աշխատանք են տանում հիվանդների հետ, նրանց առօրյա պրակտիկայում անհրաժեշտ են դեղամիջոցների առավել լայն տեսականի: Վիկտորիա Քոնսլթինգը ներկայացնում է 8 տարբեր ընկերությունների դեղամիջոցներ՝ իրենց կիրառությամբ ընդգրկելով բժշկության բոլոր ոլորտները: Այսօր խոսեցինք ցերեկային տրանկվիլիզատոր «Ադապտոլի» մասին, որի ազդանյութը բժիշկներին քաջ հայտնի մեբիկարն է՝ լայն կիրառություն ստացած դեռևս Խորհրդային միության տարիներից: Մյուսը հակահազային դեղամիջոց «Մելոն»-ն է՝ եռակոմպոնենտ միակ դեղամիջոցը մեր երկրում:

–   Ինչո՞վ են առանձնանում այդ դեղամիջոցները շուկայում առկա միջոցներից:

–   Բոլոր այն ընկերությունները, որոնք մենք ներկայացնում ենք Հայաստանում, օրիգինալ դեղարտադրողներ են և վկայագրված են ամբողջ աշխարհում: Մեր ընկերության առանձնահատկությունն այն է, որ բժշկին առաջարկվում է դեղորայքային ամբողջական փաթեթ՝ ներառելով մի քանի դեղագործական ընկերությունների արտադրանքներ: Այդպիսով` հեշտանում է բժշկի աշխատանքը, բարձրանում հիվանդի արագ բուժման հավանականությունը:

Վիկտորիա Քոնսալթինգ ընկերության աշխատակիցնեը

Հարցեր, պատասխաններ, մեկնաբանություններ