Իրականացվեց «Նորը իշեմիկ հիվանդության բուժման գործընթացում» թեմայով սեմինարը՝ սրտաբանների մասնակցությամբ

Նոյեմբերի 16-ին «Բեսթ Վեսթերն Փարադայս Դիլիջան» հյուրանոցում Հանրապետության սրտաբանների մասնակցությամբ տեղի ունեցավ սեմինար-քննարկում «Նորը իշեմիկ հիվանդության բուժման գործընթացում» թեմայով: 

Իշեմիկ հիվանդությունը որպես հրատապ խնդրի և նրա դեմ բուժման գործընթացի կազմակերպման նորամուծությունների շուրջ զրուցեցինք Մխ. Հերացու անվ. Երևանի պետական համալսարանի «Մուրացան» համալսարանական հիվանդանոցի Սրտաբանության և ինտենսիվ թերապիայի կլինիկայի ղեկավար Արմեն Փիրուզյանի հետ:

–   Ինչու՞ քննարկման կիզակետում սրտի իշեմիկ հիվանդությունն է: Ի՞նչ դեղամիջոց է ներկայացվելու սրտաբաններին: 

–   Այսօր, ըստ համաշխարհային վիճակագրական հետազոտությունների արդյունքների, մահացության սանդղակում սրտանոթային հիվանդությունները շարունակում են զբաղեցնել առաջին հորիզոնականը: Սրտի ախտահարումը հիմնականում դրսևորովում է իշեմիկ հիվանդությամբ, ընդ որում՝ ավելի հաճախ հանդիպող կլինիկական ձևերից է լարվածության կայուն ստենոկարդիան: Այն ազդում է ո՛չ միայն կյանքի տևողության, այլև, նշանակալիորեն, կյանքի որակի վրա: Որքան լարվածության ստենոկարդիայի հաճախականությունը մեծ է, այնքան հիվանդի կյանքն ավելի սահմանափակ է: Սա ֆիզիկական առողջությունից զատ իր հետ բերում է նաև լուրջ հուզական խնդիրներ: Այդ պատճառով են անընդհատ ստեղծվում են  բուժական նոր միջոցներ, նոր մոտեցումներ: Առաջին շարքի դեղամիջոցները` բետտա-բլոկատորները, կալցիումի պաշարիչները, երկար ազդող նիտրատները ոչ թե սպառել են իրենց, այլ  նրանց ցուցաբերած հակաանգինալ արդյունքը ժամանակակից հիվանդին չի բավարարում: Բուժման նոր ուղիներից է հակաանգինալ Ռանոլազին դեղամիջոցի կիրառումը լարվածության կայուն ստենոկարդիայի բուժման ժամանակ: Ռանոլազինին բնորոշ առանձնահատկությունները  դեղամիջոցին դարձնում են բացառիկ երևույթ դեղաշուկայում.

•    ազդում է սրտամկանի օդափոխանակության վրա` դարձնելով այն ավելի արդյունավետ,
•    ավելի քիչ էներգատար գլյուկոզայի փոխանակմամբ փոխում է ճարպաթթուների սինթեզից էներգիա ստանալու ճանապարհը,
•    ապահովում է սրտամկանի կարկամության իջեցումը,
•    լավացում է արյան կորոնար շրջանառությունը և այլն:

 
–   Ի՞նչ ապացուցողական ճանապարհ է անցել դեղամիջոցը:

–   2006թ. Ռանոլազինը հաստատվեց ԱՄՆ-ում, 2008թ.` Եվրոպայում: Այս տարիների ընթացքում հզոր ապացուցողական հիմք է կուտակվել: Հետազոտություններին մասնակցած 10.000 հիվանդների բուժման արդյունքներն  ապացուցել են դեղամիջոցի արդյունավետությունը: Ամերիկայի սրտաբանների ասոցիացիայի պատրաստած կայուն ստենոկարդիայի վերաբերյալ 2013 թ. ուղեցույցում ներառվել է նաև Ռանոլազինը:

–   Դեղամիջոցի տեղը ստենոկարդիայի բուժման դեղամիջոցային շարքում…

–   Տարիներ առաջ ավարտվեց մի շատ հետաքրքիր հետազոտություն, որը կոչվում էր «Կուրաժ»: Այն ապացուցեց, որ կորոնար անոթների ոչ կրիտիկական նեղացման պայմաններում  մահացությունների, նոր ինֆարկտների հավանականության թվի տարբերություն չկա, եթե արդյունավետ դեղորայքային բուժումը համամետենք արդյունավետ դեղորայքային բուժում գումարած ինվազիվ միջամտություններ տարբերակի հետ: Այսինքն` առաջնահերթ կարևոր է դառնում արդյունավետ դեղորայքային բուժումը: Երբ ասում ենք արդյունավետ դեղորայքային բուժում, պատկերացնում ենք առաջին գծի հակաանգինալ  դեղամիջոցները` բետտա-բլոկատորները, կալցիումի պաշարիչները և այլն: Բայց, անգամ սրանց համակացված օգտագործման դեպքում ոչ միշտ կարելի է հասնել ստենոկարդիայի  լիարժեք վերահսկողության: Ռանոլազինը հիմնականում երկրորդային գծի հակաանգինալ դեղամիջոց է, բայց կարող է համարվել նաև առաջին գծի դեղամիջոց, եթե վերջինիս շարքի դեղամիջոցների հանդեպ առկա են հակացուցումներ: Այսինքն` Ռանոլազինը կարող է գործել և՛ առաջին գծի դեղորայքի հետ, և՛ դրանց փոխարեն: 

–   Ի՞նչ կիրառություն ունի դեղամիջոցը:

–   Սա քրոնիկ իշեմիկ հիվանդության` կայուն լարվածության ստենոկարդիայի բուժման համար է նախատեսված: Կան մոտ 36 հետազոտություններ, որոնց ընթացքում դեղամիջոցը փորձել են օգտագործել սուր կորոնար համախտանիշի ժամանակ: Ունեցել են բավականին լավ արդյունքներ, բայց բոլոր դեպքերում Ռանոլազինը առաջնահերթ նախատեսված է քրոնիկ իշեմիկ հիվանդության բուժման համար:

–   Ի՞նչ խորհուրդ կտաք ստենոկարդիայով հիվանդներին և հատկապես դեղամիջոցը կիրառողներին:

–   Կցանկանայի, որ դեղամիջոցները միշտ նշանակվեն ըստ անհրաժեշտության: Դեղամիջոցի գրագետ և նպատակային կիրառումը միայն կնպաստի առողջությանը:

Մեր զրուցակիցը Մխ. Հերացու անվ. Երևանի պետական բժշկական համալսարանի սրտաբանության ամբիոնի վարիչ, բ.գ.դ., պրոֆեսոր, ակադեմիկոս Կառլեն Ադամյանն է:

–   Ի՞նչ կարևորություն ունի այսպիսի սեմինարի կազմակերպումը:

–   Չափազանց կարևոր եմ համարում առաջնային օղակի բժիշկներին դեղաբուժության նոր մոտեցումներին ծանոթացնելը: Այսօր խոսքը Ռանոլազինի մասին է, որը բավականին երկար ժամանակ առկա է ամերիկյան, եվրոպական դեղաշուկայում: Այսօր այն հասանելի է նաև մեր դեղաշուկայում: Եվ բնական է, որ առաջնային օղակի մասնագետները դեղամիջոցի մասին լայնածավալ և ճշգրիտ տեղեկատվություն պետք է ստանան հենց դեղարտադրողից: 

–   Ո՞րն է Ձեր խորհուրդն ու կոչը բժիշկներին:

–   Ես շատ ուրախ եմ, որ հայկական շուկան հարստանում է նոր դեղանյութերով, բայց միևնույն ժամանակ պետք է շատ զգուշությամբ օգտագործել դրանք, որպեսզի օգուտի փոխարեն վնաս չհասցնենք հիվանդին: Վերջերս ԱՄՆ-ում հրապարակվեց փորձագետների կողմից կատարված հետազոտության արդյունքները, որոնց համաձայն մահացության սանդղակում սրտանոթային և ուռուցքաբանական հիվանդություններից հետո  3-րդ տեղը զբաղեցնում են բժշկի սխալով պայմանավորված մահացությունները: Նրանք գտնում են, որ միայն ԱՄՆ-ում տարին 260.000  մարդ մահանում է բժիշկների ոչ ճիշտ մոտեցումների հետևանքով: Բժիշկները պետք է մանրամասնորեն ծանոթանան հիվանդության ախտաբանական ֆիզիոլոգիային, հետո` դեղորայքային բուժման առանձնահատկություններին, որպեսզի սխալները հասցվեն մինիմալի:

–   Որպես ԵՊԲՀ սրտաբանության ամբիոնի վարիչ, ներառե՞լ եք այս հիմնախնդիրները ապագա բժիշկների ուսումնական ծրագրերում:

–   Իմ դասախոսություններում շատ մեծ ուշադրություն եմ դարձնում այդ հարցերին: Կան, իհարկե, գրքային ճշմարտություններ, բայց սրանք են ընկած պրակտիկ բժշկի արդյունավետ աշխատանքի հիմքում:

Սրտի իշեմիկ հիվանդության և սեմինարի հրատապության մասին հարցերով դիմեցինք Էրեբունի բժշկական կենտրոնի Անհետաձգելի սրտաբանության կլինիկայի սրտաբան բ.գ.թ.  Համլետ Հայրապետյանին:

-–   Ո՞րն է դեղամիջոցի տեղը ստենոկարդիայի բուժման գործընթացում:

-–   Նման խմբի դեղամիջոցների անհրաժեշտությունն իսկապես զգացվում է: Սա այն պակասող օղակն է, որը պետք է` ամբողջացնելու հիվանդության էվոլուցիան: Միակ խնդիրը ֆինանսական կողմն է, որը կլուծվի, հավանաբար, ապահովագրական բժշկության միջոցով:

–   Ստենոկարդիան սրտանոթային մյուս հիվանդությունների շարքում ի՞նչ տեղ է զբաղեցնում:

–   Սրտի իշեմիկ հիվանդությունը շատ տարածված է, մասնավորապես, մեր երկրում: Շատ են այն գործոնները, որոնք հանգեցնում են իշեմիկ հիվանդության առաջացմանը: Բացի այդ` այժմ հիվանդության ախտորոշման արդյունավետությունը բարձր հիմքերի վրա է, ինչը միանշանակորեն թույլ տվեց հասկանալ հիվանդության տարածվածության իրական թիվը: Իշեմիկ հիվանդությունների մեջ բավականին մեծ տեղ է զբաղեցնում կայուն լարվածության ստենոկարդիան: Ցավոք, հատկապես ինֆարկտից հետո հիվանդները խստորեն չեն պահպանում դեղորայքային բուժման կուրսն ու մշտականությունը, որի պատճառով ի հայտ են գալիս բարդություններ:

–   Ի՞նչ տվեց սեմինարը մասնագետներին:

–   Այսպիսի հանդիպումները` անկախ նրանից, թե որ ընկերությունն է կազմակերպել, օգտակար են բժիշկներին: Տարբեր կլինիկաների մասնագետներ, գործընկերներ հավաքվում և համատեղ քննարկում են որևէ խնդիր: Վերհիշում ենք խնդիրը, պատմությունը, ներկա վիճակն ու նորարարական մոտեցումները: Փորձի ակտիվ փոխանակում է տեղի ունենում  ոլորտի մասնագետների միջև: Տվյալ դեպքում մենք վերհիշեցինք սրտի մետաբոլիզմն ու մետաբոլիկ դեղամիջոցները, դրանց համեմատությունն`ըստ արդյունավետության և այլն: Քանի որ Ռանոլազինի կիրառումը նոր է մեր պրակտիկայում, կարևոր է նրա տեսական հիմքը, նախապատրաստական աշխատանքը բժիշկների հետ:

Սեմինարի կազմակերպիչ Բեռլի Խեմի դեղագործական ընկերության գործունեության մասին որոշ մանրամասներ փորձեցինք իմանալ հայաստանյան ներկայացուցչության տնօրեն Արմեն Ղոսալմյանից: 

–   Ներկայացրեք, խնդրե՛մ, ընկերության պատմությունից:

–   Բեռլին Խեմին գերմանական դեղագործական ընկերություն է, որը ներկայումս միավորվել է իտալական Մենարինե դեղագործական ընկերության հետ: Բեռլին Խեմի ընկերությունն ունի դեղերի արտադրության հարուստ ավանդույթներ և արտադրական գերազանց փորձառություն ունեցող աշխատանքային թիմ: Ընկերությունն ունի իր ներկայացուցչությունները աշխարհի ավելի քան 110 երկրներում:

–   Ի՞նչ պատմություն ունի այն Հայաստանում:

–   Հայաստանում պաշտպոնապես գործում է  արդեն 5 տարի: Հարկ է ակնարկել, որ տարիներ առաջ ևս կիրառվել են ընկերության հայտնի դեղամիջոցները: 

–   Ի՞նչ տեղ է զբաղեցնում սրտաբանությունը Բեռլին-Խեմի ընկերության գործառույթների շարքում:

–   Ընկերության ներկայացրած դեղախմբերից առաջնայինը սրտաբանական ոլորտն է և Հայաստանում նույնպես առաջատար կիրառությունն այդ ոլորտում է: Այդ խմբի դեղամիջոցները  հայտնի են թե՛ իրենց բարձր արդյունավետությամբ, թե՛ անվտանգությամբ: Գիտական և ապացուցողական շատ լուրջ հիմք ունեն ընկերության բոլոր ոլորտներում կիրառվող դեղամիջոցները, որն էլ ստեղծում է մեծ պահանջարկ:

–   Ի՞նչ շեշտադրումներ ունի ընկերությունն իր գործունեության մեջ:

–   Մեր ընկերության աշխատանքային  ծրագրերի մեջ մեծ ուշադրություն է դարձվում կրթական ծրագրերին, փորձում  ենք նպաստել մեր բժիշկների, բուժաշխատողների կրթական մակարդակի բարձրացմանը: Ընկերությունը պարբերաբար կազմակերպում է սեմինար-քննարկումներ, որոնց ընթացքում բազմակողմանիորեն վերլուծվում է որևէ հիմնախնդիր: Այսպիսի կոնֆերանսների արդյունքում շոշափելի դրական արդյունք զգում է բժիշկը, հետևաբար՝ նաև նրա հիվանդը: Բժշկական նյութերի տպագրումն ու տարածումը ևս մտնում է մեր ընկերության գործառույթների մեջ:

–   Ընկերության նշանաբանը…

–   «We for life»: Մենք առողջության, կյանքի լավ որակի համար ենք աշխատում: Մեր գործունեության նպատակը կյանքի որակի բարելավումն է:

Հարցեր, պատասխաններ, մեկնաբանություններ