Կայացավ Մանկաբարձությունում և գինեկոլոգիայում ուլտրաձայնային ախտորոշման հայկական ասոցիացիայի առաջին գիտագործնական կոնֆերանսը

2012 թվականից Հայաստանում գործում է Մանկաբարձությունում և գինեկոլոգիայում ուլտրաձայնային  ախտորոշման հայկական ասոցիացիան: Մայիսի 16-ին ասոցիացիայի պաշտոնական  շնորհանդեսն էր: 

Ասոցիացիան կազմակերպել էր առաջին գիտա-գործնական կոնֆերանսը՝ «Հղիների նախածննդյան հսկողության բարելավման, պտղի ներարգանդային ախտորոշման, զարգացման արատների վաղ հայտնաբերման ծրագիր» թեմայով:

Կոնֆերանսի և նորաստեղծ ասոցիացիայի մասին զրուցեցինք  Մանկաբարձությունում և գինեկոլոգիայում ուլտրաձայնային ախտորոշման ասոցիացիայի ղեկավար, բ.գ.դ. պրոֆեսոր Կարինե Թոխունցի հետ:

–   Այսօր Մանկաբարձությունում և գինեկոլոգիայում ուլտրաձայնային ախտորոշման ասոցիացիայի շնորհանդեսն է, շնորհավորում եմ:

–   Ներկայացրեք, խնդրե՛մ, ասոցիացիան, նպատակներն ու խնդիրները:

–   Ասոցիացիան ստեղծվել է  2012 թվականի դեկտեմբերին: Ինչպես յուրաքանչյուր նոր գործ, մեծ ժամանակ պահանջեց, որպեսզի մեր աշխատանքերը կարողանանք ամբողջ ծավալով իրագործել: Մեր առաջին նպատակն է ներդնել  բժշկական ախտորոշման ժամանակակից եվրոպական  մեթոդները մեր պրակտիկայում:  Այսօր մենք ներկայացրեցինք անցած տարի հաստատված սկրինինգային ծրագրերը՝ հղիության 1-ին, 2-րդ և 3-րդ շրջանների համար: Մեր խնդիրն է սովորեցնել բժիշկներին, թե ինչպես ճիշտ կատարել պրենատալ-սկրինինգ ուլտրաձայնային հետազոտություն:

–   Մինչև շնորհանդեսն ասոցիացիան արդեն ճանապարհ է անցել, ի՞նչ աշխատանք է տարվել, ի՞նչ ձեռքբերումներ կան:

–   Մենք ունենք ասոցիացիայի ակտիվ աշխատակիցների մի կորիզ, որի աշխատանքի շնորհիվ մեր նպատակներն ու խնդիրները իրագործելի կդառնան: Պայմանագիր ենք կնքել այս ոլորտում հեղինակավոր միջազգային կազմակերպության՝ «Ուլտրաձայնային հետազոտությունը  գինեկոլոգիայում և մանկաբարձությունում» համաշխարհային միության հետ, որն իր դեսպաններն ունի յուրաքանչյուր տարածաշրջանում: Մեր տարածաշրջանի դեսպան Ֆրեդ Ուշակովը հունիսի 5-ին և 6-ին կլինի Հայաստանում՝ կազմակերպելու երկօրյա ինտենսիվ ուսուցողական դասընթացներ:

–   Մանրամասնեք, խնդրե՛մ, այսօրվա կոնֆերանսի ու նրա ուղղվածության մասին:

–   Այսօր մեր նորաստեղծ՝ «Մանկաբարձությունում և գինեկոլոգիայում ուլտրաձայնային ախտորոշման ասոցիացիայի», շնորհանդեսից զատ, Առողջապահության նախարարության հետ համագործակցության արդյունքում նաև առաջին գիտագործնական կոնֆերանսն է: Ծրագիրն  ուղղված է պտղի ներարգանդային զարգացման արատների վաղ հայտնաբերմանը, որը կնպաստի մայրական և մանկական մահացության ցուցանիշների զգալի նվազեցմանը:

–   Ի՞նչ խնդիրներ եք տեսնում այս ասպարեզում:

–   Խնդիրները բազմաթիվ են, բայց առաջնահերթը բժիշկների կրթական մակարդակի բարձրացումն է: Լավ արդյունքի համար երկրորդ նախապայմանը ժամանակակից սարքավորումներն են: Պրենատալ սկրինինգն արդյունավետ է միայն այս երկու հանգամանքի առկայության պայմանում:

Կարինե Թոխունցն իր ելույթում խոսեց ներկայում ինտերնատներում ապրող 530 հիվանդ երեխաների մասին, որոնց խնամքի համար յուրաքանչյուր տարի պետությունը ծախսում է 3մլն դոլարից ավելի գումար:  «Բոլորս գիտակցում ենք, որ դրանում մեղքի մեր չափաբաժինն ունենք»,- իր ելույթում ասաց Կարինե Թոխունցը:

Գիտագործնական կոնֆերանսի բացումն ազդարարեց ՀՀ գլխավոր մանկաբարձ-գինեկոլոգ Ռազմիկ Աբրահամյանը:  Կարևորելով նմանօրինակ կոնֆերանսների կազմակերպումը, ներկայացրեց մայրական և մանկական  մահացությանը վերաբերող վիճակագրական տվյալներ.

«Վերջին տարիներին երկրում կրճատվել են մայրական մահացության դեպքերը։ Տարեկան 7-8 մահացություն է գրանցվում։ Անպտղության խնդրի հարցում նույնպես առաջընթաց կա՝ 25,8 տոկոսով նվազել  է անպտղությունը»: 

Ռազմիկ Աբրահամյանը նշեց նաև նոր սարքավորումների անհրաժեշտության և արդեն իսկ առկա սարքավորումների մասին, որոնք թույլ են տալիս, օրինակ, փրկել 500 գրամ ծնված երեխայի կյանքը:

–   Բժիշկ Աբրահամյան, ի՞նչ կարևորություն ունեն նմանօրինակ կոնֆերանսները ոլորտի խնդիրների լուծման հարցում:

–   Այս նախաձեռնությունը հույժ կարևոր է, որովհետև մեր երեխաների առողջության խնդիրն է քննարկման դրված: Ապագա սերնդի առողջությունը կախված է նախածննդյան հսկողության ճիշտ կազմակերպումից: Նախածննդյան շրջանը պետք է  պատշաճ հսկողությամբ անցնի,  ի հայտ բերվեն բոլոր շեղումները, որոնք առաջանում են հղիության ընթացքում, շտկվեն, կանխարգելվեն,  որպեսզի ունենանք առողջ նորածին: Հատկապես մեր հանրապետությունում բավականին շատ են զարգացման բնածին արատները, եթե դրանք ժամանակին և ճշգրիտ ախտորոշվեն, ու ձեռք առնվեն  համապատասխան միջոցառումներ, կունենանք առողջ սերունդ:

Մասնագետները, ովքեր պետք է զբաղվեն նախածննդյան հսկողությամբ, պետք է անցնեն այս դասընթացները, ստանան համապատասխան վկայականներ, որպեսզի կարողանան աշխատել: Հատուկ շնորհակալություն եմ ուզում հայտնել տիկին Թոխունցին նման նախաձեռնության համար:  Այսօր արդեն գործում է հատուկ՝ նախածննդյան հսկողության ուլտրաձայնային  ռեֆերենս կենտրոն, որտեղ հանրապետության մասնագետները պետք է անցնեն ուսուցման միջազգային չափանիշներին համապատասխան կուրս և աշխատանքի վկայական ստանան:

–   Ի՞նչ գործնական խնդիրներ եք տեսնում այս ասպարեզում:

–   Ամենամեծ խնդիրն մասնագետների համապատասխան գիտելիքներ ստանալն է և բժկական հիմնարկները  նորագույն սարքավորումներով հագեցնելը: Բացի այդ, պետք է ուշադրության կենտրոնում պահել ներկայում առկա  2 հիմնական խնդիրները: Առաջինը՝ վերարտադրողական տարիքի կանանց 25%-ի մոտ հանդիպող անեմիաներն են, որոնց հետևանքով հղիության զարգացումը դանդաղում է, իսկ ծննդաբերության ժամանակ մեծանում է արնահոսության հավանականությունը։ Երկրորդ խնդիրը զարգացման բնածին արատներն են։ Ամբողջ աշխարհում տարեկան 300.000 երեխա է ծնվում արատով, իսկ մեր երկրում՝ մոտավոր թիվը կազմում է 850:

Կոնֆերանսն իրականացվել է նաև «Ջինիշյանի հիշատակի հիմնադրամ»-ի օժանդակությամբ: Հիմնադրամի ներկայացուցիչ Զարուհի Ջանիբեկյանն իր խոսքում ներկայացրեց ծրագրի առաջիկա նպատակները՝ մինչև 2015թ. հունիսը մշակել կրթական ծրագրեր և ուղեցույցներ՝ բնածին արատների վաղ կանխարգելման նպատակով, մինչև 2015 թ. ավարտը՝ Երևանում կայանալիք դասընթացների միջոցով բարելավել մարզային 88 ՈՒՁՀ-մասնագետի բնածին արատների վաղ կանխարգելմանը վերաբերող գիտելիքներն ու հմտությունները»:

Զարուհի Ջանիբեկյանը ներկայացրեց նաև ծրագրի արդյունքները, ըստ որի ձևավորվել է համապատասխան մասնագետներից բաղկացած աշխատանքային խումբ: Կազմակերպվել և իրականացվել է ուլտրաձայնային հետազոտություններով զբաղվող  մասնագետների երկամյա վերապատրաստում. 2014թ.՝ 45 մարզային սոնոգրաֆիստ և 2015թ.՝ 43 սոնոգրաֆիստ ք. Երևանից: 

Կոնֆերանսի գլխավոր հովանավորն ուլտրաձայնային սարքավորումների բացառիկ սարքեր ներկայացնող  «Toshiba Medical Systems» ընկերությունն է, որի հայաստանյան պաշտոնական դիստրիբյուտորի տնօրեն Դավիթ Առաքելյանը մեզ հետ զրույցում ասաց. 

«Թոշիբան, որպես  ուլտրաձայնային սարքեր արտադրող առաջատար ընկերություն, կարևորում է  նման միջոցառումների կայացումը: Մենք ներկայացնում ենք  մանկաբարձության և  գինեկոլոգիայի մեջ կիրառվող  ժամանակակից ախտորոշող գործիքակազմ, որը թույլ է տալիս ախտորոշել, պրենատալ սքրինինգ իրականացնել նախածննդյան շրջանում:

«TOSHIBA»-ն ներկայացնում է 2 շարք՝  պրեմիում և էքսպերտ դասի ուլտրաձայնային սարքավորումներ , ինչպին են  Aplio սերիան և Xario սերիան :  2014 թվականի հոկտեմբերից ներկայացվել է  Aplio Platinum սերիան, որը գերազանցում է նախորդ բոլոր թողարկումները:

Այս դահլիճում ցուցադրված է  պրեմիում դասի ունիվերսալ սարքավորում Aplio 500 Platinum մոդելը: «Aplio 500» սարքը կիրառվում է ինչպես մանկաբարձությունում, գինեկոլոգիայում, այնպես էլ ուռուցքաբանության, սրտաբանության ոլորտների սկրինինգային ծրագրերում, և աշխարհում միակ սարքն է, որն ունի երկու տեսակի էլաստոգրաֆիա` shear-wave և  strain»:

Կոնֆերանսի կայացմանն աջակցել է նաև «Վորլդ Վիժն Հայաստան» ընկերությունը: Ընկերության «Վաղ մանկական զարգացման» ծրագրի ղեկավար Կարինե Աբելյանը մեզ հետ զրույցում ասաց.  «Որպես երեխայակենտրոն կազմակերպություն, մենք կարևորում ենք երեխայի  առաջին 1000 օրվա ընթացքում կատարած ցանկացած ներդրում: 

Դա այն 270 օրերն են, որ երեխան ներարգանդային ընթացքն է ապրում և արտաարգանդային կյանքի առաջին եկու տարին:  Այդ 1000 օրվա ընթացքում կատարած ներդրումն անդրադառնում է երեխայի, իսկ հետո արդեն նրա ամբողջ կյանքի վրա: Եվ այս ընթացքում հնարավոր բացթողումները կարող են զգացնել տալ երեխայի ամբողջ կյանքի ընթացքում: Ծրագրի կայացման գործում մենք ևս մեր ներդրումն ենք ունեցել, հատկապես  մարզերից եկած  սոնոգրաֆիստների դասընթացների կազմակերպման գործում»:

Նշենք, որ  հանրապետության առաջին տիկին Ռիտա Սարգսյանի աջակցությամբ հունիսի 5-ին և 6-ին հայ բժիշկների համար անց է կացվելու ուսումնառություն հայտնի անգլիացի բժիշկ, պրենատալ ախտորոշման մասնագետ Ֆրեդ Ուշակովի կողմից։

Հարցեր, պատասխաններ, մեկնաբանություններ